Arben Shehi
Sikurse ndodhte prej kohësh kambanat e mëdha të kishës françeskane që ranë shumë herë me ndërprerje të shkurtra, i kumtonin mbërritjen e së dielës. Kisha ishte shumë afër shtëpisë sonë, në rrugën paralele me Piacën e Madhe, dhe kambanat e saj ndiheshin sikur binin shi mbas dritareve të dhomës së gjumit. Ndërkohë, kur donte të paktën edhe tri javë deri për Krishtlindje, Gjystina u kujtua që ishte ende në shtresat e ngrohta të shtratit, madje i erdhi mirë që mund të sillej edhe për pak kohë brenda tyre. Nga nënkresa tjetër vinte era e njohur e të shoqit, i cili gjithashtu kishte marrë të njëjtin zakon si të sajin. Të paktën për vitet që qenë bashkë pas martesës. Kishte ndodhur qysh në ditët e para kur kishin ndarë së bashku krevatin bashkëshortor. Në fillim ajo ishte çuditur nga madhësia e atij shtrati, por shumë shpejt po ashtu ishte çuditur me vetë habinë e saj. E mësuar kështu që në fillimet e rinisë, Gjystina flinte krejtësisht e zhveshur. Madje edhe një këmishë nate e hollë në netët më të ftohta të dimrit, i dukej se mund t’ia prishte kënaqësinë e të ndierit mirë në ngrohtësinë që krijohej midis shtresave dhe trupit të saj lakuriq. Kjo gjë e kishte habitur Faikun në netët e para të pasmartesës, aq sa gati i kishte përligjur fjalët mbi pështjellimin e burrit të saj të parë, piktorit impotent. Gjystina ishte kaq tërheqëse dhe ftuese sa për të dyshuar në natyrshmërinë e lindur femërore të saj dhe të ndonjë prirje hiperseksualiteti.
Gjithsesi ata kishin konsumuar shumë marrëdhënie, veçanërisht në vitin e parë të martesës. Ajo e kishte dëshiruar me verbëri një fëmijë, gjë që edhe Faiku ishte bindur se duhej t’ia jepte, ndoshta për mënyrën e veçantë dhe prindërore me të cilën ajo ishte lidhur me vajzën e gjetur, Florën e vogël, të paqtë si një engjëll. Gjystina qe kënaqur nga gatishmëria e të shoqit, dhe kësisoj nuk ishin ruajtur as në ditët më të papërshtatshme për të. Konsumi kishte qenë i plotë dhe pasionant, qoftë edhe në netët kur ai kthehej thuajse i dërrmuar nga dita e punës. Por i mjaftonte futja në shtresat e ngrohura nga kurmi i mrekullueshëm i Gjystinës, për të harruar gjithçka. Mënyra se si ajo futej poshtë tij, si gjendej papritur përsipër duke ia shfaqur të gjitha pjesët e saj të hirshme dhe të dëshirueshme, e kishte kthyer atë burrë të heshtur dhe serioz në një dashnor pasionant, si në ditët më të bukura të rinisë së largët. Gjystinës i pëlqente pjesa e tij burrërore, si më e qenësishmja, dhe shpesh kishte menduar se si mund te ishte një burrë pa këtë veti mashkullore. Në të kundërtën e tij, mungesën e fjalëve të Faikut ajo e mbulonte me femërinë e saj. Veçanërisht në momentet e skajshme, kur orgazma e lagte të gjithën, në herën e parë e të dytë, dhe kur i shoqi ishte në gjendje vazhdonte edhe herën e tretë, deri në të zbardhur. Kjo ndodhte zakonisht të shtunave në darkë vonë, ngaqë të nesërmen ishte ditë pushimi, me përjashtim të rasteve kur kishte ndonjë detyrim me korin e kishës. Gjë që po ndodhte edhe sot, në atë mëngjes zgjimi të së dielës nga zhurma e mrekullueshme e kambanave të kishës françeskane.
Meqenëse Faiku nuk ishte mësuar të flinte si ajo, pa rrobat e natës, kënaqësia e një dite të tillë fillonte sërish me një lëvizje që e kënaqte së tepërmi. Ajo ia merrte ngadalë dorën e tij të madhe në dorën e saj të vogël, dhe e shtrirë përmbys në shtresat e ngrohta ia drejtonte në zonën e saj më të zjarrtë. E linte që ai ta përkëdhelte lehtë dhe ngadalë në errësirën e papërballueshme të kënaqësisë së saj. Kur dora e tij mbetej pas disa minutash e palëvizur, e heshtur dhe e pagojë, ajo gjithashtu nuk lëvizte më. Rëndesa e trupit të saj, si në qendërsinë nga ku niste gjithçka në këtë jetë, e zbuste dorën e madhe të të shoqit duke e shndërruar më pas në një copë gjymtyre pa kurrfarë vlere. E diela qe kthyer në ditën e saj më të patjetërsueshme; me dëshirën për afrimin e së cilës, ajo e kalonte gjithë javën në heshtjen e mbuluar me femërinë e saj çuditërisht ulëritëse.
A mund të kishin ata të dy një fëmijë? Për herë të parë iu duk se kambanat nuk po binin si gjithherë: të gëzueshme dhe miqësore. Madje pati përshtypjen e befasishme se kambanat kishin kohë që binin tjetërsoj, jo si në vitin e parë, kur gjithçka mbështillej nga ngrohtësia e trupave të tyre brenda shtresave gjithashtu të ngrohta, në atë shtrat martesor, habitshëm përtej çdo përmase normale. Si pa e ndier, rrethuar nga pasioni i netëve të kaluara së bashku nën gjithë atë konsum gati trevjeçar, dëshira e saj ishte zbehur, madje ishte tretur bashkë me dushin e çdo mëngjesi, ndërsa shpresonte marrëzisht që linjat e trupit të saj të ndryshonin. Në të njëjtën kohë që ndiente ujin e ngrohtë t’i rrëshqiste nga lart nëpër gjithë kurmin e bukur dhe habitshëm të pandryshuar nga mosha, madje edhe ndërsa prekte lehtas me dorën e hajthme gjinjtë ende të fortë dhe më pas e rrëshqiste mbi pubisin e ëndërruar prej shumëkujt në qytet, mendonte me alarm për kohën që ikte çmendurisht, tashmë në drejtim të kundërt me dëshirën e saj për t’u bërë nënë.
Një orë më vonë, teksa po gjerbte kafenë e mëngjesit, në qoshkun e dhomës së bukës (aty ku për fat të keq flinte edhe e bija), Faiku vuri re fytyrën e bukur të Gjystinës, çuditërisht nën një hije mërzie lehtësisht të lexueshme. Para së gjithash anash syve.
– Ke parë ëndrra të këqija? – e pyeti ai gati shkarazi. Por ndërsa nuk mori një përgjigje, mendoi se zëri i tij mund të kishte qenë i ulët.
– Gjyze! – vazhdoi ai, me një ton tepër më të lartë, duke pritur që e shoqja t’i përgjigjej të paktën shqiptimit të emrit. E ndjeu se nuk ishte aspak ashtu. Iu afrua nga mbrapa dhe ia mbështeti buzët mbi flokët e mbetura ende me aromën e shtresave ku deri pak më parë kishin qenë aq afër. Nuk mund të pohonte, por as edhe të thoshte se nuk e priste: gjithë ai kurm i drejtë dhe i pathyeshëm, veçse nga ngrohtësia pështjelluese e shtresave, u drodh fort si një pemë që e tundin erëra të forta. Iu ngjit ngadalë në të gjithë lartësinë e trupit të saj, ndërkohë që po ndiente se gjithashtu edhe ajo nuk po e kundërshtonte atë dyzim fizik. Tani gjërat lexoheshin pa kurrfarë vështirësie për t’i deshifruar. Ajo nuk po shfaqte asnjë shenjë se do të donte t’i largohej atij afrimi, madje për më tepër drithërimi i lehtë dhe i pandërprerë i kurmit të saj linte të dukej qartazi se kish dëshiruar pikërisht atë. Faiku mendoi se edhe mund t’i thoshte fjalë që mund ta qetësonin, të paktën për atë mëngjes të nisur jo mirë, ndonëse nën muzikën festive të kambanave të kishës françeskane, korin e së cilës e drejtonte e shoqja. Madje do të kishte dashur të shtonte që edhe ai po e dëshironte gjithashtu të njëjtën gjë, por me sa duket ishin punë të Zotit dhe në njëfarë mënyre do të duhej të luteshin më tepër, ose duhej të prisnin që Ai të bënte punën e tij, kur ta shihte të mundshme…
Megjithatë ai nuk i tha asnjë prej këtyre fjalëve, që atij trupi ende të dridhur nuk do t’i bënin asnjë efekt, më së shumti do ta pështjellonin edhe më. Ia ktheu fytyrën e bukur nga vetja dhe nuk u përpoq t’ia fshinte lotët që po i rrokulliseshin nga nënqepallat e qullura, për t’u mbledhur anash buzëve të bukura dhe mishtore. E puthi pikërisht aty, duke ia marrë një pjesë të madhe të tyre, që ndoshta qe një përmbledhje e shpejtë e gjithçka kishte rreshtuar në mendje t’i thoshte pak së pari.
– Do të bëhet mirë! – i tha ngadalë dhe gjithë dashuri, ndërsa harronte gjithçka të tijën që fillonte nga ajo pragmbrëmje e largët, në shtëpinë e shokut Koqo Byberi. Bile pati kohë që të risillte ndër mend fytyrën dhe vështrimin pyetës të Gjystinës kur ai sapo qe kthyer në shtëpi, të lënë pa përgjigje prej tij, për të mos llogaritur belbëzimin ndërdhëmbës të tij, “punë qensh”, që nuk e mori vesh kush. U ndje në faj. Pati kohë të ndërtonte silogjizmin e thjeshtë të lidhjes së përgjithshme të gjithçkaje në këtë botë. Gjystina që besonte, ose ngaqë ishte rritur me atë frymë, do ta kishte përligjur atë çka ai po mendonte, por që nuk arriti ta formulonte qoftë edhe shkarazi.
– Do të bëhet mirë, – foli ai përsëri, duke parë thellë në sytë paksa të qetësuar të së shoqes. – Më beso!
Kishte kohë që nuk qe më i zoti t’i përballonte lotët, sido qofshin ato.
Përpara se Gjystina të dilte për në orarin e meshës të së dielës, ai sërish nuk harroi ta puthte përsëri, në mënyrën më qetësuese që ajo puthje do të mund t’i komunikonte asaj.
* * *
At Gjergjin e hasi sapo iu afrua oborrit të kishës. Donte edhe njëzet minuta që të fillonte mesha, dhe si përherë ai po ecte ngadalë në oborrin e vogël para saj. Kishte kohë që e bënte këtë, në shenjë mirëseardhje për ndjekësit e meshës, përherë e më të pakët. At Gjergji ishte ndër ata pak priftërinj që kishin mbetur në qytet, megjithëse në moshë relativisht të re. Të tjerët, mësuesit e tij, apo udhëheqësit shpirtërorë, ishin rralluar pak e më pak në atë histori të dhimbshme që fillonte që prej vitit të largët ’45. Atëherë kishte ndodhur edhe hataja. Ishin burgosur, dënuar, pushkatuar, varur apo një pjesë e madhe ishin ridënuar, dhe pas një periudhe lirie ishin punësuar si bojaxhinj, berberë, këpucarë apo hamej, ngado në qytete e katunde; i kishin rikthyer në burgjet e tmerrshme të Burrelit e Spaçit, apo edhe të punës në kënetat si ajo e Maliqit e shumë të tjera kësodore. At Gjergjin e kishte shpëtuar pikërisht mosha e tij. Ishte diku përtej të dyzetave, por regjimi i ri i komunistëve e kishte gjetur djalë të sapombaruar shkollimin dhe pa kurrfarë lidhje në qytet. Origjinën e familjes e kishte nga Zara e Jugosllavisë, por me rrënjë prej malësive të Gjakovës. Kjo prejardhje e kishte shpëtuar. Nën miqësinë e komunistëve me jugosllavët, ai ishte konsideruar “pa rrezik”, dhe kësodore e kishin përjashtuar prej listave të pogromeve fetare. Kishte filluar si famullitar në një prej kishave të periferisë dhe më pas, burrë rreth të tridhjetave, ishte caktuar prift i kishës së françeskanëve, me lejen e komunistëve, shi ngaqë nuk kishte asnjë lidhje në qytet. Që nga ajo kohë jetonte në afërsi me njeriun e vetëm të mbetur nga trungu, vëllanë e madh, Lushin, të atin e Toninit, ose Tonos, shokut tonë “të grupit”. Kjo ishte gjithçka ai kishte në këtë botë, me përjashtim të disa kushërinjve të largët, mbetur në tokat e të parëve, afër qytetit të famshëm verior, me emrin prejardhës gjaku, tashmë pjesë e shtetit të ri jugosllav.
Ndërsa po priste edhe disa minuta për t’u kthyer brenda në kishë, At Gjergji kujtoi jo pa dhimbje se si kishte ndryshuar planimetria përreth kishës. Ndërtesa e madhe ngjitur (kuvendi i fretërve ku strehoheshin gjithashtu edhe miqtë apo bujtësit e saj) ishte tashmë një “shtëpi popullore”, ku jetonin shumë familje, kryesisht oficerësh të ulët, që ndërroheshin në çdo një-dy vjet. Po ashtu ndërtesa tjetër, një vilë dykatëshe me oborr të madh e gjithë lule, pjesë e kuvendit të fretërve françeskanë, ishte kthyer në kopsht fëmijësh. Ndërtesa tjetër ngjitur, pjesë e kuvendit, qe shndërruar në shkollë 8-vjecare. At Gjergji kish thënë ndër vete se gjëja më e mirë, të paktën që i kishte mbetur pa ia marrë kishës (edhe atij sigurisht), ishte Zoti. Kishte shpëtuar se ishte tepër lart, aty ku histeria komuniste nuk kishte mbërritur për 22 vjet rresht. Të paktën nuk kishte mundur deri më tash t’i ndante njerëzit prej Tij. Lutju Atij, – i tha vetes, – vetëm Atij. Gjithçka tjetër është idiotësi! Ajo mbetej edhe koraca më e fortë për t’u mbrojtur dhe ecur në jetë… me shpresë, me besim.
U fut brenda në kishë. Bëri rrugën deri te altari, me hap të shpejtë. Kori i xhakonëve ishte gati. Gjystina po priste veç një shenjë prej tij për të filluar. Ngriti paksa kokën dhe hodhi një vështrim të shpejtë në sallë. Në stolat e gjatë, të përkulur në gjunjë, në pritje të muzikës, korit dhe meshës, ishin vetëm pesë-gjashtë vetë. Ngriti kokën lart. Mbylli sytë si për një lutje të gjatë. Ani, erdhi përgjigjja, Zoti nuk bën llogari me numra! Ani, të gjithë do kthehen një ditë!
Uli kokën dhe muzika filloi bashkë me zërat fëminor të xhakonëve dhe lëvizjet e lehta të duarve të Gjystinës.
Pas pak do të thoshte meshën, njëlloj si në ditët më të mira kur në sallë kishte njerëz edhe në këmbë, në fund të saj, thellë, diku afër portave përherë të hapura… Ani!
Menjëherë pas meshës, sapo xhakonët lanë sallën e kishës, Gjystina u fut me shpejtësi në dhomëzën e vockël të rrëfimit, si të mos donte ta shihte askush. At Gjergji e kish kuptuar thjesht nga vështrimi i saj në oborrin para kishës. Ai mbërriti pak çaste më vonë në anën tjetër të dhomës së rrëfimit, me një parandjenjë që ajo kërkesë për rrëfim kishte diçka jashtë një procedure të zakonshme.
Parandjenja e tij, në këtë rast thjesht si njeri, nuk e kishte gabuar. Ishte një dënesë që vinte nga ana tjetër e dhomëzës, nga ku rrëfimtarja nuk arrinte të artikulonte me shumë se gjysma fjalish dhe fjalësh të mbetura në atë hapësirë tepër të vogël, që i mbivendoseshin njëra-tjetrës. Midis atyre dy-tri gjysma fjalësh të shqiptuara keqas dhe që ripërsëriteshin si për të përligjur kërkesën për ta shpëtuar nga e keqja rrëfimtaren e bukur, At Gjergji arriti të veçonte fjalët një fëmijë dhe im shoq. Zëri i saj dridhej aq shumë prej lotëve, sa ai do të kishte dëshiruar me gjithë shpirt, po të kishte mundësi, që ta zgjaste dorën për t’ia fshirë nga ana tjetër e dhomëzës së vockël të rrëfimit. Megjithatë, At Gjergji formuloi vetëm një pyetje, relativisht të gjatë, që përmbante shumë fjalë, megjithëse ishte tepër i sigurt se nga ana tjetër Gjystina nën dënesën e pandalshme kishte mundur të veçonte vetëm togfjalëshin “ti apo ai”, që mbaronte me një pikëpyetje të madhe në fundin e tij, shi si një gur tmerrësisht i rëndë për t’u lëvizur.
Gjystina doli sakaq nga dhomëza e rrëfimit, me mëdyshjen shoqëruese nëse duhej ta linte aty apo ta merrte me vete gjithë atë peshë të ftohtë e të pashpirt.
Kambanat vazhdonin të binin, por ndoshta tani me atë ritmin e lodhur të fundmeshës. Ajo e uli një grimë vellon e kapelës së errët, që iu ngjit pas fytyrës ende të njomur prej lotëve.
Fragment nga romani i ri “Viti i qenve”, botimet “Toena”
