Sa para keni gjendje dhe sa të tjera mund të siguroni nëpërmjet kredisë apo huamarrjes? Kujdesi që duhet treguar me kreditë. Këshilla kryesore: Blini shtëpi në periferi!
Shumë çifte të reja janë në dilemë nëse duhet të blejnë një shtëpi apo jo. Tirana është qyteti i preferuar si nga të rinjtë, por edhe për moshat e mesme, të cilat e shohin kryeqytetin si vendin me kushtet më të mira. Të blesh një shtëpi do të thotë që të hedhësh një hap të madh për jetën tënde. Shtëpia do siguri, para, kushte dhe shumë gjëra të tjera, që secili është i vështirë që t’i ketë; çdo gjë mund të fillohet nga kursimet vetjake, por edhe nga kredia, e cila është një mundësi alternative.
Siguria dhe paratë
Së pari duhet të vendosni nëse jeni gati të blini një shtëpi. Të blesh një shtëpi ndonjëherë është më e kushtueshme sesa duket. Ju do të jeni përgjegjës për të paguar gjithë riparimet. Mund t’ju duhet të paguani, madje edhe taksa që nuk i kini paguar më parë, si taksa e pastrimit, taksa e regjistrimit të pronës apo siguracioni i saj. Këto kosto shtohen shpejt dhe janë në rritje e nëse nuk mund t’i përballoni financiarisht do të jeni në pozitë të vështirë. Së dyti duhet të filloni të bëni llogaritë: sa para keni gjendje dhe sa të tjera mund të siguroni nëpërmjet kredisë apo huamarrjes. Sa është shuma totale që mund të siguroni? Një këshillë e mirë është, që shuma e parave që kushton shtëpia nuk duhet të jetë më e madhe se trefishi i të ardhurave tuaja vjetore. Pasi të keni saktësuar shumën duhet të kontaktoni të paktën tri agjenci imobilare. Një agjenci imobilare mund të gjejë zgjidhjen më të mirë për ju. Edhe një bankë ku mund të kërkoni kredi mund t’ju ndihmojë të gjeni një shtëpi për të blerë. Pasi të kini gjetur tregun e duhur, mund të filloni të zgjidhni edhe ofertat.
Pagesa dhe kontrolli
Kur kontaktoni një agjenci imobilare apo bankë, mund të çuditeni se sa shumë mënyra pagese aplikohen aktualisht: me këste mujore dhe interesa fikse, me këste dhe interesa variabël, me 30% të shumës kesh dhe pjesën tjetër kredi etj. Zakonisht interesa fikse të kredisë për 15 ose 20 vjet është zgjidhja më e mirë. Mund t’ju duhet të zgjidhni edhe paranë ku do të merrni kredinë: në lekë, USD apo euro? Me lëvizjet e herëpashershme të tregut të këmbimit valutor mund të jetë një zgjidhje e vështirë, por mbani parasysh gjithmonë, se në çfarë valute do të jenë të ardhurat tuaja në të ardhmen. Nuk ja vlen të merreni me këmbimin valutor çdo muaj. Ju po kërkoni një jetë më të rehatshme Ju duhet të përcaktoni qartë edhe sa e madhe ju duhet shtëpia dhe në cilën zonë. Me një shumë të përcaktuar parash mund të blini shtëpi në zona të ndryshme, por madhësia dhe cilësia do paguajnë për vendin që do zgjidhni. Në Tiranë p.sh. çmimet variojnë nga 350 euro/m² deri në 3000 euro/m². Ju nuk keni pse blini një shtëpi më të vogël se ç’duhet vetëm për të qenë sa më afër qendrës. Mund të këshilloheni edhe për projektin e zgjerimit të qytetit dhe tendencën e zonave në ndërtim. Disa zona, edhe pse të shtrenjta, nuk kanë mundësi zhvillimi për infrastrukturën e rrugëve dhe ujit të pijshëm. Kur blini një shtëpi, është mirë të mos merrni për bazë largësitë me punën apo të afërmit tuaj, por të mendoni më shumë për nevojat tuaja familjare.
Kushtet dhe shtëpia
Pasi ta kini përcaktuar sa do shpenzoni dhe ku do blini, duhet të gjeni një agjent të besueshëm për të kërkuar pikërisht në zonën që dëshironi të banoni. Ju mund të gjeni një agjenci të mirë nëpërmjet miqve. Ai mund të jetë në dijeni të ndërtimeve në zonë dhe mund t’ju rekomandojë zgjidhje të mira. Pasi të gjeni një ofertë interesante, ju mund t’i thoni agjentit të kontaktojë shitësin. Një hap i rëndësishëm është inspektimi i shtëpisë. Mund të merrni me vete një specialist ndërtimesh, apo arkitekt për të parë cilësinë dhe kushtet e ndërtimit. Nëpërmjet këtij kontrolli të imtësishëm ju mund të shihni paraprakisht probleme, që mund t’iu dalin në të ardhmen. Sigurohuni që edhe dokumentacioni të jetë i rregullt. Shihni me kujdes izolimet, suvatë, shtrimin e pllakave dhe banjën. Një inspektim i mirë mund t’iu kursejë mijëra euro. Pas kësaj ju mund të negocioni për një çmim më të ulët.
Blerja dhe mobilimi
Pasi kini rënë dakord për çmimin, ju duhet të shkoni në një zyrë noteriale për të përfunduar aktin e shitblerjes. Nëse jeni duke paguar me kredi, banka do të jetë bashkëpronare deri në likuidimin e plotë. Shihni me kujdes kushtet që do të përcaktohen në kontratë. Jeni në kohë për të bërë ndonjë ndryshim të nevojshëm. Kontrolloni edhe një herë a i plotësoni detyrimet që ju kërkohen. Tani që kini blerë përfundimisht shtëpinë, është koha të banoni në të. Ju mund ta lyeni sipas dëshirës, mobiloni dhe ta shijoni. Do t’ju duhet të ndryshoni adresën, numrat e telefonit, kontratat e energjisë, ujit etj. Po kështu duhet të siguroheni që të gjitha kontratat e mëparshme nga shitësi janë të pavlefshme.
Rruga e Kombit falimenton tragetet në liqenin e Komanit
Tragetet në liqenin e Komanit ka muaj që janë ankoruar në breg të liqenit, në Fierzë, për shkak të mungesës së udhëtarëve që kërkojnë të udhëtojnë përmes këtij liqeni. Ndërtimi i autostradës Durrës-Kukës-Morinë, krahas falimentimit të shumë bizneseve në rrugën e vjetër Kukës – Fushë-Arrëz, Pukë – Shkodër, ka çuar drejt falimentimit edhe biznesin e lundrimit me traget në liqenin e Komanit, pasi pasagjerët e zonës së Tropojës po udhëtojnë drejt Tiranës përmes Kosovës e Kukësit. Janë dy tragete, njëri prej të cilëve me kapacitet për 250 pasagjerë dhe 40 automjete që janë hedhur për lundrim në liqenin e Komanit pas ndërtimit të hidrocentralit me të njëjtin emër në vitin 1986.
Kërkesat nga grupet turistike, sidomos tani gjatë periudhës së verës, kur turistë të huaj apo vendas udhëtojnë përmes liqenit të Komanit për të shkuar në Valbonë, janë të mëdha, pasi bukuritë natyrore gjatë udhëtimit në liqenin e Komanit janë mahnitëse. Pasagjerët e trageteve ndër vite kanë qenë banorë të rrethit Tropojës, të cilët udhëtonin për në Tiranë përmes liqenit të Komanit dhe më pas nga Komani deri në Tiranë me automjete të cilat imbarkoheshin në traget. Me çlirimin e Kosovës në vitin 1999, kërkesat për lundrim me traget në liqenin e Komanit u shtuan së tepërmi, ku përmes kësaj linje filluan të udhëtonin edhe banorë të rajonit të Gjakovës, Deçanit e Pejës.
Por me ndërtimin e autostradës Durrës-Kukës-Morinë, në vitin 2009 ka bërë që pasagjerët e rajonit të Tropojës, por edhe të zonës së Dukagjinit në Kosovë të orientohen drejt autostradës Durrës-Kukës-Morinë. Aktualisht, udhëtimi i tropojanëve bëhet kryesisht me furgonë dhe autobusë që qarkullojnë në linjën Bajram Curr – Qafë-Morinë – Gjakovë – Prizren – Kukës – Tiranë. Fluksi i udhëtimeve me autobusë e furgonë nga Bajram Curri përmes kësaj linje është shtuar pas heqjes së kontrolleve të dyfishta në pikëkalimet kufitare të Shqipërisë me Kosovën.
Kërkohet që organet kompetente të marrin masa që tragetet të vazhdojnë punën në linjën Fierzë – Koman e kthim, duke bashkërenduar punën me pronarët e trageteve, në mënyrë që turistët vendas dhe të huaj të shijojnë bukuritë natyrore të udhëtimit, duke realizuar njëherazi edhe kërkesat e herëpashershme të tyre.
