Nga Perparim Spahiu
——-
Banka Botërore raporton se 37 % e të punësuarve në Shqipëri, janë në të zezë. Vendi ynë kryeson rajonin për punësimin informal, ku 1 në 3 persona rezultojnë të jenë të pasiguruar.
Edhe pse qeveria ndërmori masa të forta kundër informalitetit, kryesisht “dajaku” me gjoba, përsëri ky fenomen mbetet mjaft shqetësues, pasi rezulton i lartë, me efekte mjaftë negative për skemën e sigurimeve dhe pensioneve.
Duke parë që ky fenomen është më i përhapur në grupin e të vetëpunësuarve, kryesisht atyre në bujqësi, por dhe në biznesin e vogël dhe të mesëm, natyrshëm kupton që arësyeja kryesore janë të ardhurat e pakëta, pra pamundësia për të paguar.
Askush nuk do që të jetë informal, aq më tepër kur bëhet fjalë për garantimin e pensionit personal.
Mungesa e një strategjie të qartë për sektorin bujqësor, ku prodhimi vendas konkurohet keqas nga importi, bara e lartë fiskale për biznesin e vogël dhe të mesëm, sidomos ulja e pragut të TVSH në 2 milion lekë, çuan në ulje e të ardhurave, ku pagesa e detyrimeve siguruese preket e para.
Pasojat?
Ç’balancim i skemës së pensioneve, që çon në angazhim më të madh financiar nga buxheti për mbulimin e diferencës debitore të skemës. Pra, më pak investime direkte, shërbime, apo rritje pagash.
Gjithashtu punësimi informal, por dhe deklarimi më i vogël i të ardhurave nuk mundëson kreditimin. Pamundësia e 37% e të punësuarve në Shqipëri për të marë një kredi është një dëm zinxhir për të gjithë ekonominë.
Zgjidhja?
Jo largimi masiv nga vendi, por rrëzimi i kësaj qeverie të korruptuar, klienteliste, të paaftë, si shkaktare direkte e realitetit që po jetojmë.
