Eurobondi i parë 10-vjeçar i Shqipërisë u emetua më herët se planifikimi fillestar, për t’i paraprirë rritjes së pritshme të normave të interesit. Ekspertët mendojnë se rezultati i arritur nga Shqipëria me tregjet ndërkombëtare ishte i kënaqshëm për rrethanat.
Megjithatë, nëse emetimi do të ishte kryer para valës inflacioniste, kushtet do të kishin qenë shumë më të mira.
Shqipëria mbylli zyrtarisht procesin e emetimit të Eurobondit të saj të pestë dhe të parin me maturitet 10-vjeçar. Nëpërmjet Ministres së Financave dhe Ekonomisë, qeveria shqiptare e vlerësoi procesin të suksesshëm, duke vënë në dukje se Eurobondi 10-vjeçar, u sigurua me një kupon të njëjtë me atë me maturitet 7-vjeçar.
Ministrja Delina Ibrahimaj tha se interesi i investitorëve ishte i lartë, me gjithsej 114 pjesëmarrës në proces, që ofruan vlera prej pak më shumë se 1 miliard euro. Megjithatë, raporti i mbulimit, sipas shifrave të dhëna nga Ministra, rezulton rreth 1.6, ndjeshëm më i ulët se ai i Eurobondit të qershorit 2020.
Emetimi i Eurobondit të parë 10-vjeçar përfaqëson në vetvete një tregues të konsolidimit të Shqipërisë si huamarrës në tregjet ndërkombëtare. Por, nga ana tjetër, vlerësimet për interesin e investitorëve apo për normën e interesit të përfituar janë komplekse, sidomos për shkak të perspektivave shqetësuese që ka krijuar në tregjet financiare vala e fortë inflacioniste që po përfshin ekonominë botërore.
Eurobondet 10-vjeçare të qeverisë shqiptare u emetuan me një kupon prej 3.5% dhe një yield prej 3.75%. Kuponi përfaqëson normën e interesit mbi vlerën nominale të obligacionit, ndërsa yield-i, kthimin real mbi çmimin me të cilin është blerë obligacioni.
Kur një obligacion shitet në vlerën e tij nominale, kuponi dhe yield-i janë të barabartë. Kur një obligacion shitet poshtë vlerës së tij nominale, atëherë yield-i rezulton më i lartë se kuponi; në të kundërt, nëse obligacioni do të shitej sipër vlerës nominale, yield-i do të rezultonte më i ulët se kuponi. Ekspertët shpjegojnë se, zakonisht, investitorët preferojnë një yield më të lartë se kuponi, kryesisht për arsye të trajtimit kontabël.
Ministria e Financave, në analizën e saj, e vlerësoi të goditur kohën e zgjedhur për kryerjen e emetimit të Eurobondit. Konkluzioni ballafaqon normat e interesit të arritura nga Shqipëria në raport me pritshmëritë për një rritje të ndjeshme të tyre gjatë vitit të ardhshëm.
Pikërisht për këtë arsye, emetimi që ishte planifikuar të kryhej në 2022 u spostua më herët në kohë. Me gjithë zgjedhjen oportuniste që bëri qeveria shqiptare, kjo nuk do të thotë se momenti për të dalë në tregjet ndërkombëtare ishte ai ideali: i tillë do të kishte qenë nëse do të ishte kryer para fillimit të valës inflacioniste të vjeshtës.
Përkundrejt kushteve të ndryshme dhe sidomos perspektivave të ndryshme, krahasimi me fqinjët bëhet i vështirë. Por, për shembull, Maqedonia e Veriut emetoi në mars 2021 Eurobonde 7-vjeçare, me një yield 1.63%. Në shtator, Serbia emetoi Eurobonde 15-vjeçare me një yield 2.3%. Në krahasimin me fqinjët sigurisht që ndikojnë disa faktorë.
Së pari, vendet fqinje që kanë emetuar Eurobonde këtë vit kanë një vlerësim (rating) të borxhit sovran afatgjatë më të mirë. Sipas agjencisë S&P, Shqipëria është në nivelin B+, Maqedonia e Veriut BB- (një shkallë më lart) dhe Serbia BB+ (tre shkallë më lart). Shqipëria ka një nivel të borxhit publik shumë më të lartë (në fund të vitit 2020, Shqipëria 77.9%, Maqedonia e Veriut 51.2% dhe Serbia 57.4%).
