Frika për një polarizim të situatës politike në vend pritet të rritet. Kështu thekson, eksperti gjerman pranë CDU-së, Martin Henze. Në një intervistë për median “Shekulli” online, Henze tregon prapaskentat e sjelljes destruktive dhe patologjike të kreut aktual të PD-së, Lulzim Basha. Sipas tij, Basha dhe Rama janë në një marrëdhënie të fortë midis tyre.
Nga ana tjetër, Z. Henze shtjellon një analizë të qartë të veprimeve të fundit të Edi Ramës në raport me Kosovën dhe faktorin shqiptar. Sipas tij këto janë lëvizje mjaft të rrezikshme.
Duhet theksuar se Henze i mëshon fort idesë së drejtimit të gabuar të PD-së nga Lulzim Basha. Humbjet do të jenë të vazhdueshme për Partinë Demokratike nëse në krye do të jetë përsëri Basha.
Intervista e plotë:
Zoti Henze, ju argumentoni se veprimet e liderit të opozitës Basha dhe kryeministrit Rama po pengojnë të ardhmen e Shqipërisë dhe qindra mijëra shqiptarëve të tjerë do të largohet nga vendi nëse nuk ndryshon diçka.
Basha, me veprimin e tij të paligjshëm dhe përpjekjet për të përjashtuar anëtarët e zgjedhur nga grupi parlamentar dhe për proceset e duhura demokratike në parti dhe për të shtypur të drejtat kushtetuese, ka thelluar përshtypjen se liderët e Partisë Demokratike të Shqipërisë, së bashku me liderët e partisë në pushtet Rama, kanë rënë dakord për përfitimin e tyre në një dhomë të pasme në Tiranë – larg humorit të vendit dhe votuesve si dhe anëtarëve të Partisë Demokratike të Shqipërisë – për një manovër që nuk miratohet në masë të madhe nga qytetarët shqiptarë dhe anëtarët e Partisë Demokratike të Shqipërisë (PD). Është një pakt i dy politikanëve, thellësisht të korruptuar. Kjo politikë që kërkojnë Rama dhe Basha, shkatërron besueshmërinë e institucioneve demokratike dhe kufizon masivisht zhvillimin e ardhshëm të Shqipërisë. Siç e kemi parë që nga viti 2013, populli i Shqipërisë po voton me këmbë, qindra mijëra janë larguar nga Shqipëria, vendi po gjakoset për vdekje dhe kjo duhet ndalur. Veprimet e paligjshme të këtyre dy personave dhe mbështetësve të tyre duhet të ndalen. Partia Demokratike ka thirrur tani një asamble të përgjithshme të madhe për 11 dhjetor 2021 në bazë të statutit të partisë së saj. Organizatorët kanë respektuar aktet nënligjore të partisë, ne kemi kontrolluar. Dhe çfarë po bën Basha tani, duket se do të shkatërrojë PD-në. Si një fëmijë i vogël që i është hequr lodra. Sipas fjalëve të poetit tonë kombëtar gjerman Göthe, është bërë një pakt me djallin, dhe unë mund të citoj: “Dhe me të drejtë; sepse, çdo gjë që vjen në ekzistencë, është e denjë të humbasë; Prandaj, do të ishte më mirë që asgjë të mos krijohej”.
Si mund të të kuptoj?
Ende kryetari Basha, tregoi vetëm sjellje destruktive, duket pothuajse në gjendje patologjike, një herë më tha në një bisedë personale se nuk i besonte askujt. Epo, nëse nuk i beson askujt, nuk mund të jetosh demokracinë dhe nuk mund të drejtosh një parti demokratike. Rastësisht, kryeministri Rama me sa duket, për fat të keq, është organizuar në mënyrë të ngjashme. Në verën e vitit 2019, ai deklaroi në një konferencë shtetërore për shtyp se nuk duhej të përmbushte asnjë kriter anëtarësimi për të hapur bisedimet e anëtarësimit me BE-në. Është kurioze që ai ka negociuar që nga viti 2013 dhe ka bërë të ditur se nuk ka asnjë bazë për këtë negocim, asnjë kërkesë nga BE. Mesa duket ai prej 8 vitesh jeton në një botë tjetër. Basha kritikon korrupsionin, por në 2019-ën na kishte penguar të kontrollonim nga Gjermania akuzat e tij për PPP-të korruptive ku ai u fokusua, ai e parandaloi atë, pikërisht në një pikë që u bë interesante. Nuk donte fare transparencë, i interesonte vetëm mbulimi mediatik sipërfaqësor edhe atëherë, dhe përdorte partiakët demokratë e të ndershëm të PD-së për mbajtjen e pushtetit të tij, por vetë është i përfshirë në transaksione të dyshimta në SHBA. Duket se është injorant i ligjeve të partisë dhe kushtetutës, anëtarët janë shpifur dhe presionuar nga ai dhe shokët e tij, thirret kongresi i madh i partisë për 11 dhjetor 2021 në përputhje me kushtetutën, ditë më vonë, në kundërshtim me ligjin, ai gjithashtu thërret për një kongres partie, por ligjërisht shumë vonë, dhe kërcënon të gjithë anëtarët e partisë që nuk janë dakord me të se nëse marrin pjesë në kongresin e duhur të partisë, do të përjashtohen nga partia. Është e dukshme, njësoj si Rama, se Basha po vuan masivisht nga një humbje e realitetit. Është zgjedhur ekzekutivi partiak i Partisë Demokratike. Tashmë në verën e vitit 2021, atëherë pati akuza nga kundërshtarët e tij se Basha korruptoi shumë anëtarë për ta votuar. Kujtoj vetëm deklaratat për këtë temë të kundërshtarit të tij, Agron Shehaj, i cili ishte edhe një herë me mua në Berlin. Shehaj ka ende të ardhmen përpara, koha e tij do të vijë. Por përsëri te Basha, ai u zgjodh. Më pas u zgjodhën deputetët, ai dhe sekretari i tij i partisë ishin përgjegjës për respektimin e ligjeve në këto zgjedhje. Ajo që ndodhi ishte një shfaqje nga një republikë bananesh. Kryetari zgjodhi njerëzit që ishin në robëri të tij për t’u bërë zëvendës. Por, sipas ligjit të partisë, kërkohet dhe nuk lejohet përjashtim në ligjet partiake që të kërkohet votim i fshehtë. Çfarë ndodhi? U bënë zgjedhje publike, si në kohën socialiste. Si rrjedhojë, deputetët e Bashës janë zgjedhur në mënyrë të paligjshme, nuk kanë legjitimitet ligjor, por tashmë kanë poste të mira, si nënkryetarja Jorida Tabaku. Unë mendoj se ajo e kuptoi paligjshmërinë, por çfarë bën ajo, asgjë. Një dramë mosbesueshmërie, edhe ne në Berlin dhe Strasburg jemi të zhgënjyer me këtë person. Duket se Rama, Basha apo Tabaku nuk i intereson kombi shqiptar, i intereson vetëm zhvillimi i tyre. E shihni, në një botë të kulturuar lulëzojnë veprimet, në një botë të pakulturuar lulëzojnë fjalët. Tashmë është e nevojshme që Partia Demokratike e Shqipërisë të bëhet sërish demokratike. Për bordin aktual të Partisë Demokratike të Shqipërisë, që karakterizohet nga një strukturë bazë e korruptuar, nuk ka më akses në Evropë. Tashmë është e nevojshme që ajo të marrë vendimet e duhura më 11 dhjetor 2021 dhe PD ka nevojë për një kryetar të ri të përkohshëm, i cili së bashku me një ekip partiakë me përvojë por edhe më të rinj, do ta kthejë në të djathtë këtë parti të vetme demokratike të Shqipërisë, ujërat, siç themi ne në veri. Rastësisht, na duhen sërish persona të besueshëm kontakti, demokratë të drejtë në opozitën shqiptare.
Çfarë mendoni për Sali Berishën?
Nuk e mendoj si shqiptar. Për mua, ai është nga ata njerëz që mendojnë për botën, por nuk harrojnë kombin e tyre. Ai është një njeri me prejardhje të varfër, që ka punuar me duart e veta në jetën e tij dhe që me përpjekjet e tij është bërë lider i kombit shqiptar; Perëndimi i detyrohet shumë atij. Ai u rrit në socializëm, e di saktësisht se çfarë do të thotë të jetosh në një diktaturë dhe në fund të viteve 1980 kuptoi se kishte vetëm një dritare të vogël mundësie për t’i dhënë kombit shqiptar një të ardhme sërish në botë. Ashtu si Helmut Kohl, ai krijoi fakte në kohën e duhur dhe shumë shpejt. Presidenti Bush, një nga presidentët e mëdhenj të SHBA-së, të cilit edhe ne gjermanët i detyrohemi shumë, ishte një mik i mirë i Berishës në fillim të viteve 1990.
Çfarë mendoni për procesin persona non grata?
E keni fjalën për procedurën e paligjshme të mosdhënies së vizës për familjen Berisha për hyrje private në SHBA?
Po, si e gjykoni këtë proces?
E kam komentuar në detaje. Marrëzi absolute dhe e orkestruar politikisht nga një pakicë e vogël e majtë në Departamentin Amerikan të Shtetit. Sali Bersiha është gjithmonë i mirëpritur në Europë dhe sigurisht me miqtë e tij në SHBA. Ekziston një letër e datës 22 qershor 2021 nga Departamenti Amerikan i Shtetit, nga zonja Naz Durakoglu, një punonjëse e Departamentit të Shtetit të SHBA, me origjinë turke. Prejardhja turke është interesante. Ambasadorja e SHBA-së, Kim, është posti i saj i parë si Ambasadore, ishte këshilltare politike në Ambasadën e SHBA në Ankara për disa vite. Mund të ketë një lidhje në këtë pikë, ne po e shqyrtojmë, duke përfshirë lidhjen e saj me fondacionin e spekulatorit Soros. Pra, punonjësi i Departamentit të Shtetit të SHBA, Durakoglu i referohet seksionit 7031 (c) të Aktit të Departamentit të Ndarjeve të Shtetit, Operacioneve të Jashtme dhe Programeve të Lidhura, 2021 (Seksioni 7031 (c)) për përfshirjen e tij në korrupsion të rëndësishëm gjatë mandatit të tij. Mandati është tani mbi 10 vjet më parë dhe Durakoglu me origjinë turke nga Departamenti i Shtetit i SHBA-së konfirmon se ajo nuk ka prova gjyqësore, por i referohet raporteve të gazetave dhe raporteve të OJQ-ve. Ne duhet ta kuptojmë këtë një herë, në një Departamenti Amerikan të Shtetit një vendim është bërë në bazë të raporteve të gazetave. Si rezultat, ajo tashmë konfirmoi në verën e vitit 2021 se nuk kishte prova ligjore. Gjithashtu nuk ishte proporcionale, duke pasur parasysh kalimin e kohës dhe faktin që politikanët e korruptuar aktivisht, në këtë rast Basha dhe Rama, nuk u vunë në shënjestër. Në këtë aspekt, vendimi është shkelje e Kushtetutës së SHBA-së, e shtetit ligjor. Unë personalisht jam i befasuar që Ministri i Jashtëm Blinken e lejoi këtë të ndodhë. Ai duhet të ketë dëgjuar nga njerku i tij, Samuel Pisar, në Paris se si na trajtuan ne në Shoah. Baza e këtij totalitarizmi, terrorit, ishte pikërisht ajo që njerëzit që kishin një opinion tjetër politik ose i përkisnin një komuniteti tjetër fetar, trajtoheshin pa vendim gjykate. Përgjigja jonë në shoqëritë civile perëndimore, në traktatet e NATO-s dhe BE-së, në kushtetutat e SHBA-së dhe Gjermanisë është të mos privojmë askënd nga të drejtat e tyre, nëse nuk është dënuar sipas sundimit të ligjit. Shteti ligjor dhe demokracia ishin dhe janë muri mbrojtës kundër sistemeve autokratike. Nuk mund të përjashtohet që edhe Durakoglu, punonjës në Departamentin e Shtetit Amerikan me origjinë turke, të jetë informuar nga fondacioni i spekulatorit Soros. Megjithatë, nëse politika e jashtme e SHBA-së dëgjon një spekulator dhe raportet e gazetave, ka një hendek të madh besueshmërie. Lind pyetja, kush përfiton nga e gjithë kjo? Në fund, regjimi i korruptuar i Ramës dhe mikut të tij Basha. Të dy nuk janë miq të demokracisë, siç tregojnë veprimet e tyre.
Për cilën organizatë e keni fjalën?
Po shtohen zërat se është përfshirë edhe EWMI, si ish-gruaja e kryeministrit aktual.
EWMI, kujt i referoheni?
Shkurtimisht, reforma në drejtësi në Shqipëri u sugjerua nga OSF në planin strategjik të këtij fondacioni për 2014-2017, i cili u publikua në dhjetor 2013. Me mbështetjen e saj financiare dhe teknike, OSF ishte gjithashtu iniciator, sponsor dhe promotor kryesor të kësaj reforme. Pas dështimit të reformës dhe kolapsit dramatik të mbështetjes publike për reformën dhe sistemin gjyqësor, përfaqësues të shquar të OSF-së në Shqipëri dhe Evropë janë përpjekur të mohojnë rolin e OSF-së si një forcë shtytëse vendimtare e reformës.
Kush është OSF?
Fondacionet e Shoqërisë së Hapur (OSF), më parë Instituti i Shoqërisë së Hapur (OSF), është një grup fondacionesh në pronësi të zotit Soros. Soros është një spekulator, asgjë më shumë dhe asgjë më pak.
A është ky një problem, spekulator?
Benjamin Franklin i skicoi shumë me vend spekulatorët dhe mund të citoj: “Ai që beson se mund të ketë gjithçka për para, bie lehtësisht në dyshimin se është i gatshëm të bëjë gjithçka për para”. Spekulatorët janë llumi i një shoqërie. Organizata dhe individë të tillë nuk duhet të përfshihen në reformat sociale demokratike.
Dhe rezultati i reformës?
Unë tashmë e kam komentuar mjaftueshëm këtë nga perspektiva evropiane diku tjetër. Nga njëra anë, megjithatë, duhet theksuar se reformat janë gjithmonë të nevojshme kur ka nevojë për reforma, dhe kjo është sigurisht rasti në Shqipëri.
Dhe së dyti?
Pesë vite pas miratimit të paketës kushtetuese në parlament, rezultatet kryesore paraprake të reformës në drejtësi në Shqipëri janë si më poshtë: Kapja e plotë e drejtësisë nga ekzekutivi Rama. Krijimi i një shteti partiak. Gjykata Kushtetuese dhe Gjykata e Lartë jofunksionale, deri më sot. Pra, de jure, për shkak të reformës në drejtësi nuk ka më shtet kushtetues dhe rrjedhimisht nuk ka demokraci parlamentare, ajo është shfuqizuar. Por reforma ligjore u krye në marrëveshje me opozitën demokratike, apo jo? Jo nuk ishte. Reforma ligjore u zbatua kundër vetos së Komisionit të Venecias dhe opozitës demokratike në Shqipëri, por edhe kundër opinionit tonë gjerman.
Pse, ju lutem shpjegoni?
Në maj 2014, OSF organizoi një seri tryezash të rrumbullakëta me përfaqësues të grupeve të interesit për të diskutuar elementet thelbësore të reformës. Menjëherë pas kësaj, OSF dhe qeveria krijuan trurin e reformës – Grupi i Ekspertëve të Nivelit të Lartë për Reformën (GHLE), i përbërë nga stafi i OSF-së, ish-ministra, ish-zëvendësministra dhe zyrtarë të lartë të Partisë Socialiste (PS), si dhe ekspertë ligjorë nga ambasadat e SHBA dhe BE. Sipas parimit “ai që paguan vendos”, OSF pagoi anëtarët e GHLE gjatë gjithë reformës. Tani, ndërkombëtarisht, ne duhet ta imagjinojmë këtë. Një fondacion privat i një spekulatori të bursës financon një reformë ligjore në qendër të Evropës dhe sovrani dhe një pjesë e gjyqësorit dhe legjislativit janë të përjashtuar. Sigurisht, asnjë reformë demokratike në drejtësi nuk mund të funksionojë në këtë mënyrë në vetvete. GHLE refuzoi anëtarësimin e ekspertëve të opozitës apo shoqërisë civile që nuk ishin pranë qeverisë Rama. Në cilësinë e ekipit bazë të reformës, GHLE kishte për detyrë të hartonte ndryshimet kushtetuese dhe ligjet organike të reformës në drejtësi, të cilat mund të miratoheshin vetëm nga shumica e anëtarëve të Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën (KPS). Pas fillimit të procesit të reformës në vitin 2015, u bë e qartë se GHLE kishte propozuar një model sui generis për një sistem gjyqësor që nuk ekziston askund tjetër në botë, dhe se sipas modelit GHLE, qëllimi kryesor i reformës ishte të të sjellë sistemin gjyqësor nën kontrollin e qeverisë. Dy draftet e reformës në drejtësi të 2015-ës i janë dërguar Komisionit të Venecias, siç është kërkuar vazhdimisht nga opozita. Ky i fundit i bashkangjiti një listë komentesh këtyre drafteve. Në dhjetor 2015 dhe mars 2016, Komisioni i Venecias hodhi poshtë dy projekt-amendamentet kushtetuese të paraqitura nga GHLE me arsyetimin se projekt-amendamentet do ta vendosnin gjyqësorin nën kontrollin e ekzekutivit. Nga ana tjetër, komentet e opozitës për projekt-amendamentet ishin në përputhje me rekomandimet e Komisionit të Venecias. Pasi Komisioni i Venecias hodhi poshtë draftet e GHLE dhe të KPS-së, drafti përfundimtar i amendamenteve kushtetuese nuk përfshinte dispozitat kushtetuese për marrjen në dorë të sistemit gjyqësor, me këmbënguljen e vazhdueshme të opozitës dhe ndërhyrjen e zyrtarëve të lartë ndërkombëtarë. Më 21 korrik 2016, Parlamenti votoi unanimisht paketën e ndryshimeve kushtetuese për reformën në drejtësi, e cila ishte në përputhje me rekomandimet e Komisionit të Venecias. Për rolin e saj në mbrojtjen e parimeve demokratike të gjyqësorit, opozita mori urime nga disa përfaqësues ndërkombëtarë në nivelin më të lartë. Kjo ndodhi pavarësisht përpjekjeve të OSF-së dhe qeverisë për ta portretizuar opozitën si një forcë politike anti-reformë për të mbuluar dështimin e saj. Pas miratimit nga parlamenti të paketës kushtetuese, qeveria dhe GHLE kundërshtuan marrëveshjen e arritur me opozitën. Ata rifutën të gjitha panelet përzgjedhëse për emërimet në organet drejtuese të gjyqësorit në Ligjin Organik. Kështu, një shtet ligjor de jure u eliminua përsëri. Gjyqësori mund të përdoret si një mjet i legalizuar për të shtypur opozitën dhe shtypin e lirë që atëherë, më së voni që nga viti 2018, si në vendet e tjera të Lindjes. Opozita dhe Komisioni i Venecias më parë i kishin hedhur poshtë me të drejtë këto panele përzgjedhëse si mekanizma për kapjen e gjykatës. Ne kemi të bëjmë me një problem të ngjashëm në Poloni. Nënshtrimi i gjyqësorit ndaj legjislativit, një gjendje e papranueshme për një shtet kushtetues. Por kjo është ajo që ndodhi në Shqipëri në vitin 2016, shumë më herët se në Poloni. Qeveria i shtyu këto ligje në parlament vetëm me votat e saj, duke shkelur kështu marrëveshjen me opozitën për miratimin e këtyre ligjeve me konsensus kundër votës së Komisionit të Venecias. Tashmë në vitin 2016, e organizuar nga qeveria Rama dhe de facto nga OJQ-të e përfshira, dera e negociatave të anëtarësimit me BE u mbyll me forcë. Pas miratimit të ndryshimeve në ligj nga parlamenti, qeveria u përpoq të kapte plotësisht gjyqësorin de facto duke emëruar si kryetarë të paneleve përzgjedhëse që zgjodhën mbështetësit e tij, Sokol Sadushi, Ardian Dvorani dhe Maksim Haxhia, të gjithë anëtarë të GHLE dhe stafi i OSF-së, kandidatë nga shoqëria civile, akademia dhe profesioni ligjor për organet drejtuese të gjyqësorit. Nëpërmjet të besuarve të saj, qeveria tani kontrollon – si asnjëherë më parë – të gjitha organet administrative pa përjashtim, madje edhe menaxhimin e dosjeve të gjykatës dhe në këtë mënyrë edhe dosjeve hetimore.
Po dosjet gjyqësore?
Kjo na kthen te pyetja juaj fillestare, EWMI dhe punonjësi i Departamentit të Shtetit të SHBA Durakoglu. Zonja Durakoglu tha në Uashington se njoftimet për shtyp janë shqyrtuar, pasi ne kemi dëgjuar të pakonfirmuara, ajo duket se ka parasysh EWMI, e cila ka përpiluar dokumente dhe ndoshta i ka shqyrtuar ato së bashku me OSF. Vakuumi gjyqësor i pesë viteve të fundit ka rezultuar në një grumbullim prej njëqind mijë çështjesh, nga të cilat rreth 36,000 janë ende në pritje për t’u trajtuar nga Gjykata e Lartë, e cila tani ka vetëm nëntë gjyqtarë nga nëntëmbëdhjetë dhe kështu nuk mund të veprojë në mënyrë kushtetuese. Unë pres që do të duhen një deri në dy dekada për të pastruar numrin aktual të çështjeve të mbetura. Pesë vjet pasi Parlamenti miratoi projektligjin për Reformën në Drejtësi, vetëm 420 nga 830 gjyqtarë dhe prokurorë kanë kaluar në procesin e vetingut dhe 200 kanë dështuar në procesin e vetingut dhe janë larguar nga sistemi gjyqësor. Një dëm i mëtejshëm i reformës joprofesionale në drejtësi. Një problem i madh, megjithatë, është kapja private e gjyqësorit. Baza për këtë është vendimi i Këshillit të Lartë Gjyqësor për të transferuar menaxhimin e dosjeve të Gjykatës së Lartë tek një organizatë private, Instituti i Menaxhimit Lindje-Perëndim, sipas një marrëveshjeje. Ne duhet të mendojmë për këtë ndërkombëtarisht, një organizatë private strukturon dhe përgatit dosjet gjyqësore dhe rrjedhimisht dosjet hetimore, dhe kjo në një nga qeveritë më të korruptuara në botë. Kreu i EMMI në Shqipëri është Delina Fico, bashkëshortja e ministrit aktual të Brendshëm, B. Çuçi, një nga miqtë më të mirë të autokratit Rama: Fico është ish-bashkëshortja e kryeministrit Rama. Siç shihet familja Rama është fejuar. Një tregues kryesor i një autokracie të korruptuar absolute. Zonja Fico është gjithashtu ish-kryetare e OSF-së dhe ja ku kemi bërë rrethin e plotë të fondacionit të spekulatorit Soros dhe procesit persona non grata. Ekspertët ligjorë të EMMI janë anëtarë të Klubit të Avokatëve të Rinisë Socialiste dhe nuk plotësojnë kërkesat minimale ligjore për këshilltarë ligjorë të Gjykatës së Lartë. Ligji parashikon që këshilltarë të tillë duhet të jenë gjyqtarë ose të kenë përvojë dhe kualifikime të caktuara profesionale dhe të kalojnë në të njëjtin sistem vetingu si gjyqtarët sipas nenit 179/2 § 4 të Kushtetutës. Asnjë nga këta persona të EMMI-së që filtrojnë, d.m.th., paraprakisht kontrollojnë çështjet e Gjykatës së Lartë nuk janë verifikuar në asnjë mënyrë. Si mund të funksionojë një gjyqësor neutral, si mund të parandalohet manipulimi apo vlerësimi i gabuar i dosjeve? Ky është kaos në formën e tij të pastër, në qeverinë Rama, nuk kemi përjetuar diçka të tillë në Rusi apo Afrikë. Rastësisht, një marrëveshje e tillë shkel jo vetëm nenin 179/2 § 4 të ligjit shqiptar, por edhe të drejtën për një gjykatë të duhur, siç parashikohet në nenin 6 § 1 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Dhe tani thuhet se kjo organizatë, sipas provave të përmbledhura, ka dhënë informacion për çështjen Sali Berisha që Departamenti i Shtetit në Uashington të marrë një vendim. Pra, në përfundim, strukturat autokratike, familjare të Ramës dhe Bashës dhe rrjeti i tyre, ish-bashkëshortja e Ramës dhe bashkëshortja aktuale e ministrit të Brendshëm shqiptar, kanë përgatitur çështjen fiktive për personin e Berishës në kuzhinën dhe aneksin e tyre, tabela, në sfond ndoshta OSF-ja dhe më pas me sa duket, në hapin e parë, ambasadorja amerikane për komunikim në drejtim të Uashingtonit. Në thelb, ky është një rast për një komitet hetimor në Uashington. Por pavarësisht nga kjo temë, pabesueshmëria e të gjithë procesit është e dukshme. Qëllimi, cui bono, ishte diskreditimi i një kundërshtari politik të pavolitshëm, demokratit Sali Berisha. Basha donte të stigmatizonte dhe neutralizonte themeluesin e Partisë Demokratike dhe një mik të vërtetë të Perëndimit nëpërmjet këtij procesi dhe avantazhi i Ramës në këtë proces mund të ketë qenë sigurisht shpërbërja dhe kësisoj shkatërrimi i opozitës dhe eliminimi i liderëve të ndershëm demokratë dhe kundërshtarëve aktualë në opozitë. Si rezultat, ajo tashmë konfirmoi në verën e vitit 2021 se nuk kishte prova ligjore. Gjithashtu nuk ishte proporcionale, duke pasur parasysh kalimin e kohës dhe faktin që politikanët e korruptuar aktivisht, në këtë rast Basha dhe Rama, nuk u vunë në shënjestër. Në këtë aspekt, vendimi është shkelje e Kushtetutës së SHBA-së, e shtetit ligjor. Unë personalisht jam i befasuar që Ministri i Jashtëm Blinken e lejoi këtë të ndodhë. Ai duhet të ketë dëgjuar nga njerku i tij, Samuel Pisar, në Paris se si na trajtuan ne në Shoah. Baza e këtij totalitarizmi, terrorit, ishte pikërisht ajo që njerëzit që kishin një opinion tjetër politik ose i përkisnin një komuniteti tjetër fetar, trajtoheshin pa vendim gjykate. Përgjigja jonë në shoqëritë civile perëndimore, në traktatet e NATO-s dhe BE-së, në kushtetutat e SHBA-së dhe Gjermanisë është të mos privojmë askënd nga të drejtat e tyre, nëse nuk është dënuar sipas sundimit të ligjit. Shteti ligjor dhe demokracia ishin dhe janë muri mbrojtës kundër sistemeve autokratike. Nuk mund të përjashtohet që edhe Durakoglu, punonjës në Departamentin e Shtetit Amerikan me origjinë turke, të jetë informuar nga fondacioni i spekulatorit Soros. Megjithatë, nëse politika e jashtme e SHBA-së dëgjon një spekulator dhe raportet e gazetave, ka një hendek të madh besueshmërie. Lind pyetja, kush përfiton nga e gjithë kjo? Në fund, regjimi i korruptuar i Ramës dhe mikut të tij Basha. Të dy nuk janë miq të demokracisë, siç tregojnë veprimet e tyre.
Po Berisha?
Ai ka organizuar një iniciativë shumë interesante kundër korrupsionit dhe lëvizjen demokratike në partinë demokratike dhe ka bërë turne në vend javët e fundit. Nisma ‘Open Talk’ pasqyron ambiciet dhe mbështetjen e qytetarëve shqiptarë për vlerat demokratike perëndimore. Duket se është një lëvizje bazë e bazuar në dialog transparent me të gjithë ata që kërkojnë një model politik të përgjegjshëm, përfaqësues dhe pa korrupsion. Ashtu si në vende të tjera, rastësisht edhe në SHBA, por edhe në Gjermani, tek shqiptarët ekziston një “lodhje politike” e vërtetë, pavarësisht moshës, prejardhjes ideologjike apo fetare. Megjithatë, me një veçori specifike. Krimi i organizuar dhe korrupsioni në shkallë të gjerë kanë depërtuar gjithnjë e më shumë në sferën publike që nga viti 2013 si askund tjetër në kontinentin evropian, duke e bërë vendin më të korruptuarin në Evropë. Kapaciteti i Shqipërisë për të luftuar korrupsionin, imigracionin ilegal, krimin e organizuar transnacional, trafikimin e qenieve njerëzore dhe në fund terrorizmin është minuar seriozisht, reforma ligjore është organizuar nga amatorët, nismëtarët Fondacioni Soros ka dështuar plotësisht. Ka ndodhur e kundërta, Shqipëria de facto ka degjeneruar në një autokraci. Për shkak të qeverisjes së dobët, raportet ndërkombëtare vënë në dukje një përkeqësim serioz të qeverisjes, sundimit të ligjit dhe standardeve ekonomike dhe të të drejtave të njeriut. Kjo rënie demokratike ka çuar nga ana tjetër në më shumë informalitet, korrupsion dhe aktivitete kriminale. Kultivimi i drogës, i ndjekur nga investimet për pastrim parash, është rritur në mënyrë eksponenciale. Nën qeverisjen e Ramës, Shqipëria duket se është kthyer në një autokraci përmes blerjeve masive të votave dhe manipulimit të zgjedhjeve duke përdorur përfitime të paligjshme. Kjo rezulton në një rreth vicioz: mandatet elektorale të kapura çojnë në më shumë korrupsion dhe drogë, dhe këto nga ana e tyre çojnë në mandate elektorale të kapur edhe më shumë. Shkelja masive e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme në nivel kombëtar ka sjellë gjithashtu një përkeqësim të standardeve të brendshme demokratike në nivel partiak. Statutet e partisë dhe standardet demokratike nuk respektohen nga kryetari i PD-së Basha dhe PD ka humbur shumë fushata elektorale radhazi. Fakti që Berisha po organizon tashmë “Open Talk” në këtë kontekst është një rreze shprese për lëvizjen demokratike në Shqipëri. Në Gjermani “Open Talk” e shohim si një aksion politik për të çliruar politikën shqiptare nga përvetësimi i saj kriminal dhe korruptiv. Ky është pikërisht zhvillimi që i duhet Shqipërisë tani për të krijuar sërish një perspektivë për të ardhmen. Për këtë nuk nevojitet asnjë OJQ e një spekulatori të bursës Soros. Këtë mund ta organizojnë vetë shqiptarët e arsimuar, të huaj apo vendas. Rastësisht, kur mendoj për Berishën dhe fillimet, shumë shpejt del një paralele me Angela Merkelin, gjithashtu natyrologe, fëmijë i socializmit dhe luftëtare për lirinë dhe të drejtën e lumturisë. Kishte një ndryshim thelbësor.
Cila?
Në vitin 1990 RDGJ ishte në pozitën fatlume për të pasur një vëlla, RFGJ-në e atëhershme, tashmë një nga vendet më të pasura në botë, dhe ne nuk kishim një situatë në kufirin lindor siç kishim në Ballkan me Serbinë. Lufta civile në Ballkan, e cila zgjati për 10 vjet, çoi në një destabilizim, edhe atë të Shqipërisë, të kërkuar nga Serbia, dhe më pas kriza ndërkombëtare financiare e vitit 2008, e shkaktuar nga spekulatorët në SHBA, e kishte katapultuar më në fund Shqipërinë në vitin 1992. Pra, duhej të luftoje me probleme krejtësisht të ndryshme nga ne në Gjermani. Ne kishim shfrytëzuar vitet ’90 për të rindërtuar vendin tonë dhe nuk na shqetësoi një luftë civile dhe gjatë krizës financiare kishim kapital të mjaftueshëm për të neutralizuar të gjitha problemet. Arritja e parë e madhe politike e jetës së Berishës, për mendimin tonë në Berlin dhe Strasburg, ishte çlirimi i kombit shqiptar nga rrjeta vdekjeprurëse e socializmit totalitar së bashku me shqiptarët e tjerë në vitin 1991, me guxim, pa frikë, me patriotizëm. Në atë kohë u ndërtuan bazat për integrimin e Shqipërisë në botë. Arritja e tij e dytë politike jetësore ishte, së bashku me Bushin dhe më vonë Klintonin, ndalimi i gjenocidit fizik të kombit shqiptar nga agresori, Serbia, nën udhëheqjen e kryeministrit Millosoviç dhe Ministrit të Brendshëm, i cili ishte pjesëtar i radikalëve. Partia e djathtë e Serbisë, Vuçiç. Një arritje e pabesueshme. Përfshirja e tij e solli Shqipërinë në NATO më 1.4. 2009, 10 vjet pas luftës ballkanike, dhe në vitin 2014 çoi në vendimin e BE-së që bisedimet e anëtarësimit duhet të hapen me Shqipërinë, me kusht që të plotësohen kriteret e anëtarësimit. Kjo ishte arritja e tretë shumë e madhe politike e Sali Berishës. Mburoja mbrojtëse e NATO-s parandaloi destabilizimin e mëtejshëm të Ballkanit nga serbët dhe mundësia e anëtarësimit në BE solli më pas një ndryshim të perspektivës në Ballkan. Marrja e qeverisë nga Rama në vitin 2013 çoi më pas në një ngërç në integrimin e Shqipërisë në komunitetin e shoqërive civile, jo vetëm në zhvillimin ekonomik, por edhe, për fat të keq, në këndvështrimin tonë ndërkombëtar. Si shqiponja që rrotullohet në qiellin shqiptar edhe Berisha ka buzë të vrazhda, ndonjëherë shqiponja fluturon në drejtim të gabuar, ka pasur gabime dhe gabime, kështu është në jetë, por shqiponja është e kushtëzuar të mësojë dhe të luftojë. Detyra e tij është të mbrojë familjen. Një vlerë e mirë, konservatore, mbrojtja e kombit. Kam përshtypjen se tani, 30 vjet më vonë, ai është bërë edhe më i mençur me përvojën e tij jetësore dhe do të dëshirojë të përfundojë projektin e tij, demokratizimin e Shqipërisë dhe integrimin e Shqipërisë në komunitetin perëndimor të vlerave dhe në BE. Edhe sondazhet e fundit për Ramën, Bashën dhe Berishën tregojnë një votë të qartë për të. Ai ka forcën, ndjeshmërinë dhe, meqë ra fjala, besimin tonë, veçanërisht në Evropë, në Berlin e edhe në SHBA, do të tregojë aftësinë për të marrë rininë e kombit shqiptar, brenda dhe jashtë vendit gjatë rrugës për të motivuar, funksionon vetëm bashkë, të vjetër e të rinj dhe për këtë tranzicion nuk ka asnjë lider tjetër karizmatik në Ballkan që mund ta bëjë këtë, nuk bëhet fjalë më për të pasur të drejtë, por për mundësi të përbashkëta, për të ardhmen e opozitës, Demokracia e Shqipërisë dhe e ardhmja në botën perëndimore, tani është koha që ai të dalë edhe një herë në skenën e kombit dhe të udhëheqë vendin e tij, ai nuk ka alternativë dhe shpresoj ta bëjë këtë tani për një kohë të parashikueshme.
Një pyetje e fundit, Rama ishte sërish në Beograd, bëhet fjalë për një marrëveshje me Serbinë, të ashtuquajturin “mini-Shengen”. Si i shihni shanset?
Po, me të vërtetë, jam gjithnjë e më i shqetësuar për shqiptarët në rajonet e ish-luftës civile.
Pse, lufta civile ka mbaruar, apo jo?
Jo akoma. Që nga viti 2010 po zhvillohet një lloj konflikti hibrid, i iniciuar nga Serbia. Dezinformime, iniciativa ushtarake të rusëve dhe serbëve në kufirin kroat, agjitacione dhe mbështetje financiare të organizatave proserbe dhe/ose antievropiane në vendet përkatëse të Ballkanit dhe në të njëjtën kohë tentativa për të ndarë vendet mes tyre. Beogradi e ka organizuar mirë, Rama shqiptar negocion për shtetin e Kosovës, ka filozofuar për Shqipërinë e Madhe që nga viti 2014, por sipas perceptimit tonë nuk do të thotë gjë tjetër veçse ndarje e shtetit të Kosovës. Kemi të bëjmë me një qeveri të paligjshme Rama, zgjedhjet parlamentare janë të manipuluara sipas raportit të OSBE-së, qeveria Rama është përgjegjëse për ekzekutivin më të korruptuar në Evropë. Shumica e shqiptarëve duan që vendi i tyre të bëhet anëtar i BE-së. Megjithatë, përkundrazi, qeveria Rama ka organizuar gjithçka në vitet e fundit në atë mënyrë që BE-së iu desh të refuzonte hapjen e bisedimeve. Çfarë po bën Rama? Ai nuk po punon për të krijuar kushtet për anëtarësim. Jo, ai tani po tregon ngjyrat e tij të vërteta, duke negociuar me Serbinë dhe më pas me Vuçiç, gjë që është absurde dhe problem real për të ardhmen e Shqipërisë dhe pa përfshirë Kosovën.
Pse është ky një problem?
Ka dy probleme në këtë kontekst, njëri është problemi ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe më pas bashkëpunimi i ngushtë i Serbisë me Rusinë. Më lejoni të trajtoj shkurtimisht çështjen e Kosovës. Vuçiç, me të cilin Rama tani ka një marrëveshje asociimi, eufemistikisht e quajtur “mini-Shengen” ose “zona ekonomike rajonale”, ishte një anëtar aktiv i partisë radikale serbe gjatë kohës së krimeve të luftës serbe nga viti 1993 deri në 2008, për të cilat ai ishte Ministri serb i Informacionit nga viti 1998 deri në vitin 2000, pra në mes të luftës së tmerrshme ballkanike, Serbia ishte në luftë, edhe në Kosovë, ai kishte përgjegjësinë për propagandë.
Zoti Henze, figura dominuese në çështjen e mini-Shengenit dhe Zonës Ekonomike Rajonale është Aleksandër Vuçiç, a është ky një problem?
Po dhe jo.
Si mund të të kuptoj?
Si person, Aleksandër Vuçiç nuk është problem, supozohet se është një bashkëbisedues elokuent, problemi është pikëpamja e tij politike për riorganizimin e Ballkanit. Do t’ju jap dy shembuj që tregojnë shumë mirë se si mendon realisht nomenklatura në Beograd. Gjatë një vizite në ish-krahinën serbe të Kosovës në vitin 2018, Vuçiç mbajti një fjalim të zjarrtë para serbëve vendas në Kosovë në sfondin e tensioneve të ripërtëritura dhe në kundërshtim me përpjekjet e BE-së dhe SHBA-së për të arritur një marrëveshje pajtimi historik midis Beogradit dhe Prishtinës. “Miloseviç ishte një udhëheqës i madh serb, qëllimet e të cilit ishin sigurisht të mira. Por rezultatet ishin shumë të këqija. Kjo ishte për shkak se dëshirat tona ishin joreale – ndërsa ne neglizhuam dhe nënvlerësuam interesat dhe dëshirat e kombeve të tjera”, tha Vuçiç. “Për këtë kemi paguar çmimin më të lartë. Nuk jemi bërë më të mëdhenj”. Ministri i Brendshëm serb Aleksandar Vulin, i njohur për deklaratat e tij populiste, është shprehur qartë në vitin 2021. Në një ceremoni që shënon 13 vjetorin e themelimit të Lëvizjes Socialiste, një partner i vogël aleancë i Partisë Progresive Serbe (SNS) në pushtet të Aleksandar Vuçiç, Vulin u lut për “themelimi i botës serbe”. Detyra e kësaj gjenerate politikanësh është të “zbatojë bashkimin e serbëve kudo që jetojnë”, tha Vulin. Kjo deklaratë solli kujtimet e idesë së Serbisë së Madhe për regjimin e Sllobodan Millosheviç, të cilin Vuçiç e përshkroi si një lider të madh. Në të njëjtën kohë, Vulin i bëri thirrje Vuçiç që “të marrë përgjegjësinë për këtë dhe të kandidojë përsëri për president”. Zgjedhjet e ardhshme presidenciale do të mbahen në pranverën e vitit 2022. Ministrja e Jashtme e Bosnjës, Bisera Turkoviç shprehu pritshmëritë e saj që Vuçiç zyrtarisht të distancohet nga deklaratat e Vulin. Megjithatë, kjo nuk ndodhi. Glorifikimi i Millosheviçit dhe fokusi në një Jugosllavi që është thelbi i qëndrimit bazë politik të Vuçiç, një potencial nacionalist i serbëve në rajon dhe përtej kufijve të Kosovës, i cili nuk duhet nënvlerësuar as pas gati dy dekadash paqeje në Ballkan. Perëndimi në veçanti BE më duket shumë naiv në këtë kontekst.
Çfarë do të thuash me këtë?
Politika e BE-së gjithnjë e më shumë jeton në dëshirat dhe jo nga realitetet, ky është një problem gjithnjë e më i vërtetë. Këtë mund ta shohim nga njëra anë në të ashtuquajturat raporte progresi të përfaqësuesve të BE-së. Në thelb, këto janë raporte për zhvillimet në Shqipëri Por, në vend që të klasifikohet si “raport i vendit”, ky raport quhet raport progresi, ndaj në vetvete, regresionet dhe zhvillimet e padëshiruara shpërfillen plotësisht. Kjo nuk është një çështje semantike, këtë e shohim shumë mirë në Serbi, por edhe veçanërisht në Shqipëri. Kjo lloj politike e injorimit të realitetit apo e paraqitjes së tij në mënyrë të cunguar errëson pamjen e realiteteve dhe rrjedhimisht zgjidhjen e problemeve. Pas takimit me BE-në në Bruksel, presidenti serb Vuçiç tha se kryeministri Kurti e kishte pyetur se kur do ta njohë përfundimisht pavarësinë e Kosovës. Përgjigjja ime ishte: kurrë!”, tha Vuçiç. Vuçiç është shumë i qartë dhe i paqartë për këtë çështje, kjo qartësi në komunikimin politik duhet marrë shumë seriozisht, serbët nuk do të heqin dorë kurrë nga pretendimet e tyre territoriale në Ballkan për arsye historike, nuk janë të gatshëm të bëjnë kompromis. Këtë mund ta krahasojmë mirë me Putinin dhe Ukrainën apo Krimenë. Këto pretendime për pushtet nuk do të dorëzohen dhe do të zbatohen në kohën e duhur. Ne evropianët duhet t’i vëmë në dukje interesat tona dhe vijat e kuqe shumë më qartë dhe më qartë, dhe gjithashtu të nxjerrim pasojat nëse kapërcehen vijat e kuqe. Vetëm një komunikim i qartë, i padiskutuar, i cili nuk bazohet në dëshira, por në realitet, do të kuptohet nga Rama në Beograd dhe në Tiranë dhe më pas mund të çojë në kompromise ose në një qasje reciproke. Në disa raste problem paraqesin edhe OJQ-të evropiane dhe gjermane. Atje kemi disa përfaqësues që publikojnë gjithnjë e më shumë opinione subjektive dhe ngatërrojnë raportimin objektiv në kryeqytetet e BE-së me mendimet e dëshiruara. Ky është sigurisht një problem real, këto fakte alternative. Meqenëse klasa politike në BE duhet të informohet objektivisht, kjo është mënyra e vetme për të marrë vendime reale politike. Më lejoni t’ju jap një shembull. Në një intervistë sot, një përfaqësues i OJQ-së politike nga Gjermania, me qendër në Beograd, përdori vetëm nënrenditjen kur u pyet nga një gazetar nëse kishte korrupsion në zhvillimin e infrastrukturës dhe foli për projekte të mëdha bashkëpunuese në zhvillimin e hekurudhave midis kinezëve, BE-së dhe Rusisë, nga Beogradi. Kjo intervistë në veçanti tregon mungesën e paraqitjes objektive të fakteve dhe distancën nga klasa në pushtet. Kur organizatat politike informohen në këtë nivel nga OJQ-të e tyre, nuk mund të pritet asnjë angazhim për të zgjidhur problemet thelbësore. Ngjashëm me organizatat e tjera, udhëheqja e OJQ-ve duhet të rrotullohet vazhdimisht, të paktën çdo dy vjet, në mënyrë që të mos zhvillohen struktura të zakonshme në këto rajone shumë represive dhe të korruptuara të Ballkanit. Një infeksion me këto struktura problematike mund të parandalohet vetëm nga një strukturë e paprekur e pajtueshmërisë.
Referenca juaj për Rusinë, si mund të kuptohet kjo?
Shtylla kryesore e Rusisë në Ballkan është Serbia. Putin i dha homologut të tij Vuçiç Urdhrin e Meritës Aleksandër Nevski, që është urdhri më i lartë në Rusi.
Pse dhe për çfarë?
Vuçiç ia ktheu nderin me pritjen madhështore pak kohë më parë dhe turmat brohoritëse. Rreth 80 ekipe të mediave ruse kanë regjistruar se sa shumë e duan serbët Vladimir Putin. Pasi Mali i Zi ortodoks sllav u bë anëtar i NATO-s pothuajse dy vjet më parë, Putini tregon se Rusia ka një pikëmbështetje në Ballkan në fund të fundit – domethënë Serbinë. Krahas demonstrimit të dashurisë dhe miqësisë, midis Serbisë dhe Federatës Ruse u nënshkruan 26 kontrata ekonomike me vlerë qindra milionë euro: kompanitë ruse do të modernizojnë hekurudhat serbe, Serbia do të bëhet vend transit për gazsjellësin ruso-turk “Turkish Stream”, do të vazhdojë armatimi i Serbisë me armë dhe pajisje ushtarake ruse, të dyja vendet do të bashkëpunojnë edhe në të ardhmen në fushën e teknologjisë së lartë, madje edhe në programet bërthamore civile dhe kërkimet hapësinore. Rusia dhe Serbia po kryejnë stërvitje të përbashkëta ushtarake në kufirin kroat. Kosova është injoruar plotësisht në negociatat aktuale. Negociatat mund të zhvillohen vetëm nëse Kosova njihet nga Beogradi. Prandaj Kosova nuk mund të negociojë dhe synon të bëhet anëtare e BE-së dhe jo anëtare e një aleance ekonomike të dominuar nga Serbia nën kuratorin e Rusisë. Rama e di këtë. Prandaj, javët e fundit ka pasur një përpjekje të qëllimshme për të izoluar Kosovën përmes zhvillimit të negociatave. Një qasje që sigurisht nuk do të pësojë miratimin e popullatës shqiptare dhe kosovare dhe të komunitetit ndërkombëtar. Sigurisht që është një problem i madh për kombin shqiptar, ai kërkon të bëhet anëtar i BE-së dhe jo i Bashkimit Ekonomik Euroaziatik.
Pra, mini-Shengen = Bashkimi Ekonomik Euroaziatik?
Në të vërtetë, ne nuk duhet ta shikojmë kontekstin në mënyrë lineare, por proceset individuale. Bashkimi Ekonomik Euroaziatik (EAEU) është një bashkim rreth Federatës Ruse në një treg të vetëm me një bashkim doganor. EAEU është de facto pasardhësi i Këshillit për Ndihmën e Ndërsjellë Ekonomike, ose CMEA. CMEA u themelua në vitin 1949 si një homolog socialist i Planit Marshall/Nato-s dhe BE-së, i shpërbërë në 1989 për të mirën e Evropës Lindore. Serbia nënshkroi një marrëveshje për zonën e tregtisë së lirë me EAEU në 25 tetor 2019. BE-ja dhe Sllovakia në atë kohë i kërkuan Serbisë të mos krijojë një zonë të tregtisë së lirë me Bashkimin Ekonomik Euroaziatik për të shmangur një përplasje të mundshme me Bashkimin Evropian. “Nëse jeni serioz për orientimin tuaj evropian, duhet të merrni vendime politike që ju afrojnë më shumë. Kjo nuk është pjesë e saj”, tha ministri i jashtëm sllovak Miroslav Lajçak pas takimit të ministrave të jashtëm të BE-së dhe Ballkanit Perëndimor në Helsinki. “Nuk mund të shkosh në disa drejtime njëherësh”, shtoi ai. Komisioni Evropian ka paralajmëruar gjithashtu Serbinë kundër shtyrjes së marrëveshjeve tregtare me bllokun ekonomik të udhëhequr nga Rusia. Serbisë nuk i interesonte fare kjo dhe tani fokusi është te Shqipëria dhe Maqedonia, pra një Jugosllavi, e cila do të jetë pjesë përbërëse e EAEU. Pas bisedimeve me Ramën, pak ditë më parë, Vuçiç fluturoi menjëherë për në Moskë. Ai do t’i raportojë rusit atje. Pra, në fund, bëhet fjalë për përpjekjen e Rusisë dhe Serbisë për të penguar anëtarësimin e vendeve të Ballkanit në BE. Në këtë kontekst duhen parë edhe përpjekja për të diskredituar demokratin properëndimor Berisha, negociatat e marrëveshjes mes Shqipërisë dhe Beogradit, por edhe mospërmbushja e 15 kritereve të anëtarësimit në BE nga qeveria shqiptare.
Dhe tani?
Për një gjë, tani është elementare t’i kundërvihemi inkuadrimit të serbëve dhe rusëve, ne e quajmë ri-kornizim. Duhet të ketë një ndërhyrje shumë të qartë nga ana e BE-së dhe SHBA-së. Kjo përfshin mbështetje të drejtpërdrejtë dhe të fuqishme për grupet pro-evropiane. Për më tepër, një distancë nga autokratët Rama dhe Basha në Shqipëri, të cilët nuk janë miq të Perëndimit. Duhet të përmbahen nga dezinformatat për liderët demokratë, si Berisha i Shqipërisë.
Çfarë do të thuash?
Nisma demokratike e Berishës është rruga e duhur. Për momentin janë problematike veprimet e Bashës, i cili është ende kryetar. Nga njëra anë, Basha komunikon se vendimi i tij për largimin e opozitës demokratike nga Kuvendi i Shqipërisë në shkurt të 2019-ës ka ardhur me miratimin e kancelares gjermane Angela Merkel dhe se ai e ka marrë vendimin në atë kohë. Kjo është sigurisht një gënjeshtër e zotit Basha. Vetëm ai e mori atë vendim. Pra, një mjet përcaktues, jo vetëm në këtë rast, i këtij zotëria është aktualisht gënjeshtra. Një mjet tjetër që po përdor ende kreu i PD-së Basha është frika. Ai publikisht dhe përmes kanaleve jozyrtare kërcënon anëtarët e partisë demokratike me përjashtim nëse ata respektojnë ligjet e partisë dhe kushtetutën. Në këtë pikë, Basha përdor një metodë shumë të keqe shtypjeje, pikërisht frikën nga vështirësitë ekzistenciale. Për shumë njerëz në Shqipëri, përjashtimi nga një parti është shpesh sinonim i humbjes së një pune dhe humbjes së një perspektive sociale, pra përjashtim nga një komunitet social. Humbja e një pune do të thotë varfëri ose arratisje jashtë vendit. Më pëlqen ta quaj këtë metodë, “frika paralizuese”. Ai është një instrument tipik i pushtetit të sistemeve socialiste dhe autokratike. Këto diktatura ndërtojnë 2/3 e pushtetit të tyre nëpërmjet “frikës paralizuese”, siç ndodh tani me të ashtuquajturin demokrat Lulzim Basha.
Kuptohet, çfarë ndodh tani?
Shqiptarët nuk kanë më nevojë të kenë frikë. Zoti Basha, ashtu si Rama, është në thelb një person non grata në Evropë për demokratët e denjë. Tashmë është e rëndësishme që opozita në Shqipëri të hapë një kapitull të ri demokratizimi më 11 dhjetor 2021 dhe të disponojë persona të tillë si Basha. Do të doja që kjo të ndodhë edhe në partinë në pushtet, paralelisht.
