Nga Stavros Tzimas, Ekathemerini
Drejtuesit e Serbisë, Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë ranë dakord të enjten e kaluar për të hapur kufijtë e tyre me njëri-tjetrin, duke lejuar kalimin falas për qytetarët, mallrat dhe kapitalin e tyre përkatës që nga 1 janari 2023. Ata e quajtën iniciativën e tyre “Ballkan i hapur” ose “Mini Shengen ”, pas zonës së udhëtimit të lirë të Bashkimit Evropian dhe shprehën shpresën se do të bashkohen një ditë nga Mali i Zi, Bosnje-Hercegovina dhe Kosova, të cilat, megjithatë, nuk iu përgjigjën një ftese për të marrë pjesë në proces.
Një partneritet i tillë rajonal padyshim që nuk është një gjë e keqe, edhe pse duket e pamundur duke pasur parasysh dallimet historike që ndajnë shoqëritë dhe nxisin tensionet etnike.
Sidoqoftë, çështja e vërtetë qëndron diku tjetër. A është nisma “Ballkani i Hapur” një përparësi për Aleksandër Vuçiqin e Serbisë, Zoran Zaevin e Maqedonisë së Veriut dhe Edi Ramën e Shqipërisë apo është një lëvizje simbolike që po bëhet nga tre udhëheqësit për të ushtruar presion politik mbi Brukselin për pranimin e tyre në Bashkimin Evropian? Çfarë nënkuptuan ata me deklaratën e tyre se Ballkani Perëndimor “nuk mund të presë që BE të zgjidhë problemet e saj të brendshme në mënyrë që pranimi i tyre të shkojë përpara”? Dhe nëse ata mendojnë se nuk mund të presin më, a kanë ndonjë gji tjetër në mendje kur braktisin vizionin e një “Ballkani Evropian”?
Ajo që Rama, Vuçiç, Zaev dhe të tjerët vendosin të bëjnë për të bërë këtë “Mini-Shengen” nuk është me interes për evropianët. Megjithatë, ajo që është nëse ata po zbatojnë reformat e nevojshme për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian. Komentet e dëgjuara pasi u nënshkrua marrëveshja për kufirin e hapur në lidhje me “dështimin” e BE -së për të caktuar një datë për fillimin e negociatave të pranimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut “për shkak të çështjeve të brendshme të BE” është vetëm gjysma e së vërtetës. Gjysma tjetër është se këto vende, pjesërisht si rezultat i zgjedhjeve të bëra nga udhëheqësit e tyre, nuk janë ende në gjendje të përshtaten mirë me shoqëritë e tjera të BE -së, edhe pse partnerët i duan ato nën të njëjtën çati, kryesisht për arsye gjeopolitike.
Pra, në vend që të kërkojnë alternativa, ndoshta këta udhëheqës duhet të lënë mënjanë ambiciet e tyre populiste dhe personale dhe të bëjnë një përpjekje më të madhe për të përmbushur kriteret që do t’i kalojnë më shpejt nga dera e BE -së. Dhe pastaj ata mund të shikojnë që njerëzit dhe mallrat e tyre të qarkullojnë lirshëm mes tyre, sepse falë vizave nga Brukseli, populli i Serbisë, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut tashmë gëzojnë udhëtime falas në BE. Pra, çfarë do të jetë? Ballkan “i hapur” apo “evropian”? Tre udhëheqësit duhet të vendosin. Duke mbajtur një këmbë në të dy anijet, ata po i bëjnë një shërbim popullit të tyre.
