Jorgos Hronas
Jorgos Hronas (Giorgios Chronas) me origjinë nga Arkadia është lindur në Pire në vitin 1948. Ai është autor i librave të mëposhtëm: “Libri 1” (1973), “Llambat” (1974), “Takat e zeza” (1979), “Foshnjat e lashta” (një vëllim që përmbledh tre librat e mëparshëm në versionin përfundimtar bashkë me “Jetë e zakonshme”, që u ribotua më 1980); “Mundja Greko-Romake” (1981), “Kehy Grey: Kjo është jeta ime” (1983), “Triumf i paturp” (1984) etj. Poeti Jorgos Hronas bashkëpunoi për shumë vjet me radion greke si komentator, folës dhe producent. Poezitë e tij janë kompozuar nga korifenjtë e muzikës greke dhe janë përkthyer në shumë gjuhë evropiane.
Jo, nuk duhet
Jo, nuk duhet të takohemi
Përpara perëndimit të diellit
Në pyllin me kuti të boshatisura konservash,
Sepse dëshirat tona janë anije
Që do të ankorojnë një natë dimri.
Përballë Salaminës; ndërsa ne
Do të kërkojmë pagesën për turnet e natës
Si në Bejrut dhe Ostia.
Jo nuk duhet të takohemi
Përpara perëndimit të diellit
Në pyllin me prezervativë të flakur
Sepse dëshirar tona janë taverna të shkatërruara
Në Perama.
Ku në netë pavdekësojnë llojin (1) në Zebetiko (2)
Ndërsa ne marinarët, të heshtur dhe të fortë,
Djem të detit dhe të dashurisë,
Zbresim ngadalë shkallët e anijes.
Në dhomat e pasme, atje ku kalojnë
Kanalet e dëshirave të vdekura,
Brenda dhomave, atje ku kalojnë,
Llagëmet e Nju Jorkut.
Brenda dhomave, atje ku kalojnë
Nëna ime, nëna jote, veshur me të zeza.
Në dhomat e pasme, atje ku të humburit
Lënë në kumar dëshirat e tyre të vdekura
Duke luajtur bixhoz dhe tavëll
Për një cigare
Për një kafe.
Unë rrënohem,
Unë copëtohem
Dhe ti më dërgon një ftesë
Zyrtarisht.
Të ndjek nga tribuna,
Funeralin tim,
Darkën,
Me pjesët e shpërndara të trupit tim.
Jo, parapëlqej të mos shkoj në pyll
Me kuti të boshatisura konservash!
Jo, nuk do të shkoj në pyllin
Me prezervativë të flakur!
Do të rri brenda dhomave,
Atje ku vazhdimisht kalojnë
Kanalet e ujrave të zeza,
Llagëmet e Nju Jorkut.
Nëna jote, nëna ime veshur me të zeza
Jo, nuk do të shkoj në pyll!
Mundet pra
Sonte të dalësh me hebrenjtë e pasur
Të Nju Jorkut.
Ode për Merilin Monroe-në
Vizatoni mbi trupin tim
Gjithë krateret e vullkaneve të tokës,
Bekimin e dokerëve të Nju Jorkut.
Vizatoni mbi trupin tim eunukët e
Perandorit të ri,
Britmën e lejlekëve të Ibiais,
Vizatoni mbi trupin tim, nënën time Ethel.
-Ethel nuk e quanin?-dashnorin tim
Të fundit që vdiq me motorr në Çikago?
Vizatoni mbi trupin tim pjasmarrësit e xhazit
Të rock’n’roll-it, të hashashit dhe
Barbituratit (1).
Vizatoni mbi trupin tim orgazmat e pa vullnetshme
Të homoseksualëve të Kinsey-t
Dhe të zuzkave të Nju Jorkut.
Stolisni mbi trupin tim.
Atë zonjë në televizion, e cila thotë:
“Kërpudhat e Tibetit preferoni
për gjellën e së Mërkurës.”
Stolisni mbi trupin tim
Zërin tim të diskut 78 PPM
Duke kënduar himnin Kombëtar
Të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Pastaj portreti im të qarkullojë natën
Në Pennies, (2)
Në letra tualeti,
Në fletore shkollash
Dhe në të brendshme që kushtojnë lirë.
Këto tha atë mëngjes Merlin Monroe
Duke hyrë në WC-në e Nju Jorkut,
Duke mbajtur në duart e saj mitrën,
Qerpikët fallco
Dhe kokën e saj.
Të vdekurit kanë mbushur korridoret
Mos fyeni kujtesën e të gjallëve
Duke folur për të vdekurit tuaj.
Veçanërisht nëse është e shtunë a e mërkurë
Mos flisni për të vdekurit.
Edhe nëse kujtoni bukurinë e tyre,
Si hynin në trena,
Si ngjiteshin në çati.
Edhe nëse nëpër mend iu vjen emri i tyre,
Ndërroni bisedë.
Flisni për filmin që keni parë dje,
Është zgjidhje e lehtë,
Heshtni sidoqoftë
Për atë që ulej në kafene përballë teje
Dhe për sa kohë që pije cigare
Të vështronte.
E dini, tashmë është i vdekur edhe ai vetë.
Thua, nëse të ikën nga mendja
Ai vishte këmishë të bardhë,
Këmbëngulni për këmishën e bardhë.
Ju e dini shumë mirë që këmisha
Ishte e zezë,
Dhe pantallonat të ngushta dhe të blera lirë.
Mos fyeni kujtesën e të gjallëve
Duke folur për të vdekurit tuaj.
Natyrë e vdekur
Çdo ditë e njëjta rrugë:
Nga limani në shtëpi
Midis fabrikave, udhëve të ngushta,
Kinemave dhe hoteleve të dyshimta,
Mandej agonia për të shtunën,
Katër ditë pune, të Mërkurë, të Enjte
Nuk erdhe
E Shtuna është dita që vdes dalëngadalë
Pranë dritareve,
Nëpër rrugë,
Në liqen,
Ballkoneve të kinemave të dyshimta.
Dy filma
Njëri gjithmonë seks.
Tjetri me luftë ose uester
Dhe kinemaja të bjerë erë,
Të bien erë duart e tua,
Frymëmarrja tënde të bëhet seks
Pa shtendosje në intervalet e filmit.
Dhe në fund të jesh gjithmonë ti
Që të thërrasësh në errësirë:
-Na ktheni paratë tona!
*
Meqë e gjete atë burrë,
mbaje fort.
Çfarë mundet të bësh, bëje!
Asgjë mos të frikësojë.
Çfarë nuk të mësuan
Ata që nuk i patë kurrë më?
Si kushërinjtë të shpërfillnin,
Si në shtëpinë tënde të përplasin
Derën në fytyrë,
Harroji!
Ne e dimë shumë mirë kush ishe,
-Black lipstick
Taka të larta.
Netëve si ikën tinëz e dimë,
Mes kallamishteve sesi merr frymë thellë
E dimë.
*
Me pallto të zeza
Dhe me taka të larta,
O zot, ku shkojnë,
Këto gra në mes të natës?
Nuk dinë se këtyre rrethinave
Fshihen uzina elektricistësh
Dhe saldatorësh
Dhe më në thellësi nata ndërthur
Ditën me jehonë.
*
Prej të gjitha vajzave që shkuan
Nga ky fshat
Vetëm Maria ia vlente.
I dhamë vathë floriri
Byzylykë të zbukuruar me rruaza-
Hapi dritaren dhe i la në parvaz.
Dhe një herë kur shkuam me Lilikën
Nuk mund të flitej me të.
Hyri në dhomën tjetër dhe bërtiti:-Ikni!
O zot, në bodrume jetuam,
Prapa mureve të çara hiqnim këmishat e
brendshme,
Klubet e natës nuk morën më vajza të tjera,
Mace të zeza pranë karafilave rrinin
të mbledhura kutullaç.
Pazolini i Rafinës
Nuk erdha që të marr dije në kinematografi,
Filozofi apo artin e poezisë.
Kërkoj kokat e nxënësve të Jezuit,
Të atyre rusopondëve,
Të djemve nga Veriu.
Më folën për një kamerier,
Që punon pjatalarës në tavernë.
Dhe ngjan me atë.
Dhe lotët e nënës së tij
Nuk do t’i shoh,
Vajtimet e saj nuk do t’i dëgjoj,
Vetëm zhurmat e anijes që ikën,
Vështrimet e udhëtarëve të mëngjesit
Dhe Maria Kalas të zbresi
Nga “Mercedesi”.
-Mirë se erdhe Maria!
Ky është vendi yt,
Këtu është populli yt që nuk të njeh,
Mos u hidhëro! Qetësohu!
Dhe shëtit në bregdet me mua.
Lere shoferin në makinë,
Valixhet do t’i zbres unë.
Si kaloi udhëtimi?
Shiko shtëpitë prapa greminës,
Pulëbardhat.
Hip tani në varkë
Kemi rrugë për të bërë gjer në Pataloi.
Unë do të eci nëpër dallgë
Dhe ti do të më shikosh.
Rëra që do të na pranojë,
Do të jetë e nxehtë.
Në mbrëmje do të flasim për gjerat,
që dëshiron,
Duke ngrënë nën dritën e qirinjve,
në tryezën e mikpritjes.
Do të dëgjojmë shokët tanë grekë,
Meloditë që kërkojmë,
Nuk janë shkruar akoma,
Verërat që pimë janë dehëse.
Hapja e shampanjës do të ushtojë
Si një e shtënë arme
Në armatën e të rriturve
Tek elefantët e Kenias
Së ndjekur prej gjuetarëve.
Martohet shërbëtori i zotit
Petros Pavllos Pazolini
Me shërbëtoren e Perandores Maria.
I pakufi gëzimi yt, Maria,
Dhe i bukur fryti i gjirit tënd.
Jo, jo, kjo nuk është për ne.
Ne lindëm që të vuajmë,
Më kishe thënë.
Nuk janë pjesë nga opera,
Po rreshta nga ndonjë vepër e Euripidit.
Dua t’i shërbej kësaj
Figure të lartë.
Të përul veten time, Maria.
Pse Pier Paolo?
Përktheu nga origjinali: Dashamir Malo
Simetrike
Meri Lalaj
Çdo ditë
Çdo natë
poetët
dhe të marrët
e qytetit tim
enden fillikat.
Zemrat rrethuar me mure
Tërë jetën me mure ndarë:
Mure të lartë betoni,
Mure të sheshtë ujorë,
Mure me tela elektrikë,
Mure drejt qiellit si thikë.
E ne për të takuar dorën
E shokut, mikut, motrës
Përgjakëm gishtërinjtë.
Liqeni im i bukur i ndarë.
Rrëzohen aty këtu ca mure
Por lartohen të tjerë
Mure me emra të dashur
Të zhdukur a të vrarë.
Muri që ndan Mitrovicën
Kalon përmes zemrës sime.
Në Preshevë s`kam qenë kurrë
Për atje më ndan një mur…
Dhe zemrës i ve një gur.
Vushtrri, 2001
Mall
Ti ike kur dielli
pikonte zjarr.
Çdo gjë rrotull meje
përvëlonte mall.
Ditë pa mbarim,
eci e vetmuar
midis turma njerëzish
e rrethuar.
Rrug` më rrugë kërkoj
po nuk të gjej dot
një portë e mbyllur tallet:
“Kërkon kot!”
Netëve pa ty në qiell
hëna e ngrënë,
e gërryer fort se malli
e kish zënë.
Çudi, tani hëna
u rrumbullakos,
e ndiej, ndoshta do vish,
o nesër, o sot.
Ndjekje
Ajo
Mijëra kilometra fluturim
vetëm për një puthje,
për të vështruar brenda syve të tij,
për t`i përkëdhelur fytyrën
pa folur asnjë fjalë.
Ai
Mijëra kilometra
aeroplan pas aeroplani
vetëm për një puthje
dhe aromën e trupit të saj
duke heshtur të dy tok.
E kështu pambarimisht,
Perënditë tërbohen nga zilia.
M.
Njëqind ditë pa të parë.
Njëqind net pa zërin tënd.
Liqeni i kaltër u nxi
Prej mallit tim për ty.
Në pritje
Pas mesnate le zgjuar
mijëra qeliza të trurit tim
ato nuk mbyllin fare sy
heshtur me durim të presin ty.
Përgjojnë hapat nëpër shkallë
mbajnë vesh zhurmën e kollës…
E ti nuk vjen, nuk vjen
sikur je në fund të botës.
Por, kur ti vjen e nuk më gjen
vërtet ky është tmerr:
Atëhere unë braktis parajsën
e me gëzim turrem në ferr.
Magjia
Pëshpërit në veshin tim:
-Më ke bërë magji…
-Je i marrë- të them
Magji më ke bërë ti.
Takimet
Takimet tona rruaza kristal
të qelqta të tejdukshme
përthyhen nga ndarja mall
e vezullojnë në rreze shprese.
Nuk i lidhim dot në varg,
nuk i shkojmë dot në një fije
ato thërrmohen në pëllëmbën tënde
dërrmohen në pëllëmbën time.
Edhe kur mbetem fill vetëm
dremis mbështjellë në krahët e tu
ndiej frymëmarrjen tënde të lehtë
t`i përgjoj të rrahurat e zemrës…
E lutem, lutem dhe njëherë
që sërish të më trokasësh në derë.
