Një tufë nga krijimtaria e Zyhdi Moravës, ndarë nga jeta në korrik 2012. I njohur si një shkrimtar disident, Morava është nga ata shkrimtarë që vuajti vite burgu në regjimin komunist, konkretisht 8 vite në burgun e Spaçit të Burrelit dhe vetëm pas viteve ‘90 ai mundi të shfaqte krijimtarinë e tij para publikut. Është vlerësuar si poet i dashurisë, klasik, mbushur me vrulle djaloshare, të brishta, herë-herë shpërthyese dhe dramatike, por disa çmojnë më shumë krijimtarinë në prozë të Moravës
Zyhdi Morava
Jam ngjitur si keter,
Te plep i deshires, ne maje,
Shoh udhen nga duhet te vish.
Ç’ muzike degjohet se largu!…
Rrugen e Puthjeve Tona
Rrugen nga puthja ne puthje,
E ka mbuluar pluhuri
Heshtja prej qivuri.
Flutura Kujtimesh
C’feshferin keshtu
Ketij muzgu
Arome jargavani?
Flutura kujtimesh
Ma trazojne shpirtin.
Me shum’ nga te tjerat,
Ah, te tuat ndritin…
Fleta e shkundur
Fleta e shkundur nga vjeshta,
Ne renie,
Me aq elegance,
Ma kujton ikjen tende…
Ikje qe zvarre me merr,
O dritez, si ishull ne terr.
Po te mbuloj
Mos u mbulo me çarçaf kesaj nate,
Kesaj nate me hene te lare.
Po ta mbuloj me puthje te embla,
Çdo pjese te trupit, ngadale…
Nga Dritarja
Shtrire ne shtrat e te zhveshur,
Hena te pa nga dritarja
Gjithe naten ndejti atje,
qyqarja…
Zili
Kerkend s’e ka patur zili,
Zemra, kjo zemer e ngrate,
Aq sa e ka shtratin tend,
ku shtrihesh e zhveshur, ç’do nate…
Mos iu largo
Mos iu largo hijes,
Qe te vjen nga pas,
Prane cas per cas…
Eshte malli im,
Qe te ndjek me gas.
Trendafili i thare
Mbi trendafil te thare,
Ndejti zog i veres.
Petalet iu flladiten perseri.
Ti s’dukesh gjekundi,
Shpirti im ne zi…
Pas shiut
Piklat mbetur mbi gjethe
Mbi gjethet mbetur pas shiut,
Jane lotet e dashurise sime,
Te dashurise se uritur…
I fshin ylber’ i endrres,
I endrres te sfilitur…
Sa e bukur
Sa e bukur kjo dite
Per te qene prane e prane
Si fletet e nje dege
Ku vallezon pranvera…
Te cikemi paksa
Castesh kur fryn era!…
Sa do zgjase
Sa do zgjase kjo rini e dyte,
Per sa kohe, fole pra, per sa?
Pa afrohu te t’i puth dy syte,
Qe nje tjeter grua nuk i ka!…
Pa afrohu te t’i puth dy buzet,
Qe shperndajne jete, miresi,
Per t’u ndiere kadife e bruzet,
Per t’u ndjere ndryshe nga tani…
Ne lendinat e prillit
Hapat e mi te ngathet
Ne lendinat e prillit,
Si kuaj te lodhur…
Sa vjec eshte ai zog
qe kendon ate perralle
Aq te njohur?
Kenga e tij kerkon te me joshe.
E degjoj edhe lutem qe ndarja,
Mos kete ate moshe!…
Atje ku je ti
Sa vone e diktova, sa vone…
Parajsa ndodhet atje,
Atje ku je ti,
si nje zonje…
Si zog neper ere
Shpirti im i mallosur,
Leshua rsi zog neper ere…
Me kenge e flatra palosur,
erdh’ e te ndejti ne prehre,
Me kengen e bukur ne sqep…
Era mjalte
Te rafte e mira, te rafte!…
Mos valle nga dashuria,
Gjinjt’ te kundermojn’ era mjalte?
Mbreme
Mbreme mbeta pa mend…
Hena sperkaste fushat,
Me te bardhen e gjirit tend…
Burg i dëshiruar
Jo, burgun s’e dashka njeriu…
Burgosur mes sisëve të tua,
Do donte të plakej, Zyhdiu!…
Fergellime
Fergellon flaka e qiririt ne djegie…
Fergellofsha nen puthjet e tua,
Sot edhe mot, gjer ne vdekje!…
Patat e egra
Qielli i dimrit thith patat e egra.
Ardhur nga viset e nxehta.
Si mbeta pa ty, si mbeta?!…
Shelgu
Sa qenka plakur shelgu
Qe dikur na fshehu
Nga syt’ e te tjereve,
sa qenka thare!…
Shihem nder sy
Na vjen per te qare…
Veshur me diell
Ah, keto flutura qe shpupurisin diellin,
Me dhuruan ca dit’ feminie…
Tek i ndiqja me sy,
Te pashe ty,
Veshur me diell bukurie.
Me mbuluan zambaket…
Kaluan vite
Kaluan vite,
U rrita, u rrite,
Vec ky dru,
Nuk njohu mplakje,
S’njohu te thare,
Se aty kam dhene
Aty kam marre,
Ate, te emblen,
Puthjen e pare…
Pas disa netesh
Kam mall, o Zot, sa mall,
Te mbulohem nga floket e Saj!
Ne i zbardhesha me Te disa net,
Dreqi me hengert pastaj!…
Ne kerkim
Si udhetar i lodhur, endur shkretetires,
Ne kerkim te ujit per ta shuar etjen,
Une bredh pas teje, pas tendes bukuri,
Pas tendes bukuri qe zbukuron dhe vdekjen…
Puthja e fundit
Pikon, rigon nje pikez uji,
E dale shkembit veshur myshk,
Si lot i gruas epshezjarrte,
kur sheh fytyren qe iu vyshk.
Fluron, lodron nje gjeth ne renie,
Kur era fryn e shfryn ne vjeshte,
Si psheretim e zemres tende,
E dale befas, fare thjeshte…
Fluturon e iken fluturim,
Nje zog qe shume gaze kishte,
Dhe mbetet bosh foleze shkreta,
Mes degeve, ne shelgjishte.
Si lot, si zog, si psheretime,
Gjithcka e shoh si shkoi, si treti,
Vec puthja e fudnit mes kujtimesh,
Si tjeter plage e thelle mbeti…
Gruan
Shtrati zbrazur,
Pa aromen e gruas,
Varr qe ha netet…
Gruan, ah, gruan,
Po mos e bente Zoti,
Do e krijonin poetet…
Bëj be
Te bej be, per koken tende,
E per frutat pjekur veres,
Per te paren puthje dhene,
Midis buzeve te pranveres,
Se kjo jet’ qe me ka mbetur,
Ndersa shoh flokun e zbardhur,
Pa ty mjaltez e patretur,
Do te ishte frut i kalbur…
Etje
Kjo etje po me cmend me te vertete.
Jam i etur per pak thithje,
Te gjinjt’ e tu, nen recipete…
PRIRJE
Hurma e pjekur ne dege,
Priret te bjere drejt tokes…
Koka ime gjithnje priret,
Drejt prehrit tend, aq joshes…
Çastin kur…
E di kur do me vije vdekja
Dhe perjetsisht do bie n’erresire?
Castin kur do te me thuash:
-Ika, lamtumire!…
Hukama jote
Hukama jote, si avull i dale sherbeti,
Arabeskat e dimrit,
I shkriu, m’i treti…
Me harrofte
Flake brenda meje, per rreth,
Gjithçka e ngrire se ftohti…
Diten kur per ty s’do kujtohem,
Me harrofte Zoti!…
Ne kerkimin tend
Lejleku i bardhe rrinte me nje kembe.
Ne livadhin mbuluar nga dielli,
Si te kish mbire ne ate vend…
Ku e kishte tjetren?
E pat nisur,
Ne kerkimin tend…
Loja
Kur ishim bashke, losnim tek a çift;
Te doja une me shume, a ti me doje?
Ne ate loder te kendeshme, Feminisht,
Ndodhte qe, me teper te fitoje…
Tani qe s’jemi bashke, kujtoj lojen,
Koken tund me dhimbje. Eshte e enjte.
Dhe fort me vjen inat. Atehere nuk mendoja,
Se kjo loje e bukur me genjente…
Ndersa shkruaj
Ne çdo germe, rrokje, ne çdo rrjesht,
Ne hapsiren mes tyre, nga vargu ne varg,
Lundron dashuria, dashuria qe s’resht,
Te kerkon ty, detrave, larg…
Ne cdo jamb, ne cdo strofe, ne cdo vjershe,
Ne cdo agim me mjegull e pa mjegull,
Me shfaqesh ti, plot hire dhe e thjeshte,
Mbeshtjelle rreth meje, si kulper, si pjergull.
Ashtu me zente vdekja…
Largesia
Largesia na i ha frutat
Te emblat, te butat…
E hengert mortja!…
Puthjet e humbura
Ne jerat e mengjesit,
Feshferin kallami.
Puthje te humbura,
Si flutura,
Perplasen pas xhami…
Hingellima
Jam kale i vetem…vetmuar,
Pa fre, pa shale, mengoje,
Hingellij me mall e deshire,
“mezja” nga larg te afroje,
Livadhesh mbjelle me puthje,
TE kullosim goje me goje…
Me puthje thurr…
Te gjinjte e tu, un’ thitha jete,
Shijova mjalten e vertete,
Sa ne te majte, aq ne te djathte,
Gjithcka e embel, asgje e athte,
Plot me pranvere, me enderrime,
Me ledhatime e me kafshime…
Te ata gjinj, freski dhe zjarr,
(per mua qofshin jete e varr,
Nje varr i rralle, nder te gjalle,
Qe ben te ndihem si ne perralle!)…
Me gjakun qe me zjen nder vena,
Me puthje thurr, per ‘ta sutjena…
Jargavani
U venit jargavani qe te dhashe,
Si ndjenjat e tua per mua.
I strukur ne skaj te vetmise,
Pres drite nga qeshjet e tua.
As prilli s’me bind qe te endem,
Lendinash me lule te shumta,
Ankthshem ndihem me veten,
Si fundjaves ndihet e shtuna.
U venit, u venit jargavani,
Iu shterr e iu tret sot aroma,
Si gezimet qe mushnin dikur,
Gotat e qeshjeve tona…
Magji
Gjarperi i la vezet, shkau
Iku neper ferra, s’di ku humbi.
I more ne mes durve, perkedhele,
Ato veze celen zogj pellumbi.
Asnje s’me hyn ne sy
I shoh kaq prane, te shkurta e te larta,
Te zakonshme qofshin a femra hireplote,
Me flok’ te zes, geshtenje a krejt te arta
Po te asnjera, s’shoh c’ka pamja jote.
Renkoj se thelli, renkim me psheretime,
Nga malli te te shoh dhe te te prek,
Nje mall qe shpesh me del si ulerime,
Qe me ngre lart e befas me perpjek.
E dhimbje ndjej kur shoh se shkoi te rite,
Me dhimbje prap se prane s’te kam ty…
Sa shume femra shoh e shoh perdite,
Po cuditerisht, asnje s’me hyn ne sy!…
Mallkimet e saj
Dikur me thosh:
-Ta befsha gropen!
-Ku?-e pyesja ngazellyer.
-Ne gjoksin tim,pergjigjej ngrohte,
midis gjinjeve te kercyer…..
Me thosh dikur:
Ta befsha gropen!
-Ku?-e pyesja shend e vere
-Ne fund te barkut,thosh gazmore,
atje ku s,qas burra te tjere….
-More vesh!Ta befsha varre,
Me mallkonte shpesh ajo.
-Ku?-e pyesja si i marre.
Thosh:-Mes buzes qe do….
Po me pas,si varr i rende,
Hyri ndarja midis nesh.
Pa “mallkimet” qe me jepte
Syri qan, shpirti s,me qesh.
U be koh, s,e shijoj boten
More vesh?(ta befsha gropen)
Endem vetem si qyqar,
Pa nje grope, pa nje varr….