Kuvendi i ka dërguar një kerkesë Presidentit të Republikës, Ilir Meta, për dhënie pëlqimi për hyrje menjëherë në fuqi të ligjit për “Eurobondin që do të emetohet nga ministri i Financave dhe Ekonomisë, miratimin e përjashtimeve nga tatimet e taksat dhe të parashikimeve për heqjen dorë nga imuniteti në marrëveshjet që do të lidhen”.
Por kreu i shtetit Ilir Meta ka refuzuar kerkesen e tyre permes letres se meposhtme.
Letra e plote
I nderuar z. Ruçi,
Përmes shkresës suaj me nr. 1382/2 prot., datë 01.06.2020, administruar pranë Institucionit të
Presidentit të Republikës me nr. prot. 1732, datë 1.6.2020, jam njohur më kërkesën e Kuvendit për
dhënien e pëlqimit për hyrjen në fuqi menjëherë të projektligjit “Për eurobondin që do të emetohet
nga Ministri i Financave dhe Ekonomisë, miratimin e përjashtimeve nga tatimet e taksat dhe të
parashikimeve për heqjen dorë nga imuniteti, në marrëveshjet që do të lidhen”, të parashikuar për
shqyrtim në seancën plenare të datës 4 qershor 2020.
Nga shqyrtimi i kësaj kërkese rezulton se, qeveria shqiptare synon t`i drejtohet për herë të katërt
tregjeve ndërkombëtare të kapitalit me instrumentin eurobond, për të siguruar një Eurobond deri
në 650 milionë euro me maturim 7 deri 10 vite, që siç relatohet nga Qeveria në relacionin
shoqërues të projektligjit, ky instrument do të jetë në përputhje me objektivat e Strategjisë
Afatmesme të Menaxhimit të Borxhit Publik.
Neni 84, pika 4 e Kushtetutës parashikon:
“Në rastet e masave të jashtëzakonshme, si dhe në rast nevoje e urgjence, kur Kuvendi
vendos me shumicën e të gjithë anëtarëve dhe Presidenti i Republikës jep pëlqimin,
ligji hyn në fuqi menjëherë, vetëm pasi të jetë njoftuar publikisht. Ligji duhet të botohet
në numrin më të parë të Fletores Zyrtare.”
Nga shqyrtimi i praktikës së përcjellë nga ana juaj (që përfshin vendimin propozues të Këshillit të
Ministrave nr. 413, datë 27.5.2020, projektligjin dhe relacionin shoqërues, depozituar në Kuvend
në datën 28.5.2020) nuk gjendet e argumentuar objektivisht e në terma konkretë nevoja dhe
urgjenca që justifikojnë hyrjen menjëherë në fuqi të këtij akti, pas miratimit nga Kuvendi.
Nëse nevoja dhe urgjenca lidhen, siç citohet në shkresën tuaj, me qëllim arritjen e daljes me
Eurobond gjatë muajit qershor 2020, Këshilli i Ministrave dhe Kuvendi i Shqipërisë duhet të ishin
investuar në kohë me qëllim që procesi legjislativ të mos kushtëzohej nga urgjenca e shqyrtimit të
një akti me rëndësi të madhe për financat publike.
Ndërsa përfitimet nga ky përshpejtim nuk janë argumentuar plotësisht në kërkesë dhe as në
relacionin shoqërues.
Vonesa në parapërgatitjen e kësaj nisme tregon se çështjet financiare dhe të ekonomisë në tërësi
nuk kanë patur vëmendjen e duhur në kohë nga qeveria.
Në këto kushte, kërkesa për dhënien e pëlqimit për hyrjen në fuqi të ligjit menjëherë,
rezulton e pajustifikuar.
Gjithashtu, nisur nga shqyrtimi paraprak i projektligjit, me qëllim vlerësimin e kërkesës për hyrjen
menjëherë në fuqi të tij pas miratimit, gjej me vend të sjell në vëmendjen tuaj disa çështje që duhet
të merren në konsideratë me kujdes gjatë procedurës së shqyrtimit të kësaj nisme:
1. Si titulli, ashtu dhe dispozita e nenit të parë të ligjit, parashikojnë dhënien e miratimit për
përjashtimin nga taksat dhe tatimet, si dhe të heqjes dorë paraprakisht nga imuniteti në
marrëveshjet që do të lidhen.
Delegimi i vendimmarrjes, siç në rastin konkret bëhet përmes heqjes dorë nga imuniteti në këtë
mënyrë, pa qënë një dijeni të kushteve që do të negociohen në një marrëveshje, nuk duhet të bjerë
ndesh me parimet kushtetuese të sanksionuara në nenin 116 dhe në nenin 118 të Kushtetutës.
Çdo autorizim që Kuvendi jep me ligj, duhet të jetë i qartë për çështjet që do të rregullohen përmes
këtij autorizimi, ashtu edhe për parimet që do të duhet të ndiqen për këto rregullime.
Ndërsa delegimi i një pushteti të papërcaktuar apo të papërcaktueshëm qartë në përmbajtje nuk
shkon në frymën e këtyre parimeve kushtetuese.
2. Kjo nismë duhet të jetë e shoqëruar me një analizë më të hollësishme që reflekton
domosdoshmërisht dhe qëndrimin e shprehur të Bankës së Shqipërisë në lidhje me rreziqet e daljes
në treg aktualisht, kur:
– Shqipëria në këto momente nuk ka avantazhet që mund të kishte përpara
situatës së pandemisë COVID – 19;
– Nëse kuotimi i Eurobondit nga pikëpamja e kostos mund të rezultojë në një
përkeqësim të situatës financiare dhe rrezikut nëse tregjet mund të rezultojnë në
një rritje potenciale të normës së interesit, si dhe përkeqësimit të treguesve të
tjerë.
3. Transparenca e duhur lidhur me mënyrën e përzgjedhjes së partnerëve në këtë proces kaq të
rëndësishëm për financat publike, ashtu si dhe për konsultimet e zhvilluara mbi këtë nismë,
veçanërisht sa i takon qëndrimit që ka mbajtur Avokatura e Përgjithshme e Shtetit është shumë e
rëndësishme.
Të gjitha rezervat, nevojat dhe argumentet, përveçse duhet të pasqyrohen në mënyrë të hollësishme
në relacion me qëllim të emetimit të një borxhi në kohën e duhur dhe të sigurimit të termave më
të mira financiare, duhet t`i nënshtrohen edhe diskutimit transparent me ekspertët e fushës si për
publikun, ashtu dhe në Kuvend.
4. Nga ana tjetër, është i paqartë fakti se, përse përmes këtij ligji i jepet autorizim i veçantë
ministrit të Shtetit për Rindërtimin, fusha e përgjegjësisë shtetërore të të cilit nuk lidhet me
stabilitetin ekonomik nëpërmjet drejtimit me efektshmëri, efektivitet dhe transparencë të financave
publike, përgjegjësi kjo shtetërore e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë.
Në çdo rast, dhënia e autorizimit për ndjekjen e procesit deri në daljen e Eurobondit në tregjet
ndërkombëtare, duhet të kushtëzohet qartë nga kërkesa dhe/ose autorizimi për maksimizimin e të
gjitha mundësive dhe kushteve, në funksion të gjendjes së valutës dhe nevojës për financim në
kohë, që nëse kushtet e tregut janë të paleverdisshme, ministria përgjegjëse për financat të tërhiqet
për të dalë në treg në një moment tjetër dhe jo domosdoshmërisht të emetojë sipas kushteve
aktuale të tregut.
Presidenti i Republikës së Shqipërisë, në zbatim të nenit 84, pika 4 e Kushtetutës, në mbrojtje të
interesave publike që lidhen me financat e shtetit, si dhe për të mos lejuar që në kushtet e urgjencës
të realizohen vendimmarrje të papërshtatshme për Shtetin shqiptar, ka vendosur të mos japë
pëlqimin për hyrjen në fuqi menjëherë për këtë projektligj.
Presidenti i Republikës do të vijojë të ofrojë bashkëpunimin e tij me Kuvendin e Shqipërisë, por
gjithmonë në mbrojtje të interesit publik, për të shmangur çdo pasojë negative mbi financat publike
të shtetit që mund të vijnë nga një nismë ligjore e nxituar.
Mbetem me besimin se Kuvendi i Shqipërisë do të reflektojë mbi të gjitha çështjet e ngritura në
këtë qëndrim të Presidentit të Republikës dhe për këtë, kërkoj nga ju si Kryetar i Kuvendit, që të
bëni të mundur angazhimin e të gjitha strukturave përkatëse parlamentare për kontrollin dhe
shqyrtimin e kujdesshëm dhe profesional të veprimtarisë së ekzekutivit për këtë nismë shumë të
rëndësishme legjislative.
Ju faleminderit,
PRESIDENTI I REPUBLIKËS
ILIR META
