Nga Azeem Ibrahim
Përpjekjet e vazhdueshme të Pekinit, bënë që tani të kemi heqjen e bllokimit për përhapjen e virusit Covid-19, nga provinca Hubei dhe në Pekin, duke dëshmuar se autoritetet kineze kanë qenë të angazhuara fort që në ditët kritike të fillimit të epidemisë. Kjo i bën ata, në disa drejtime kryesore, moralisht të përgjegjshëm për pasojat globale të pandemisë. Sidoqoftë, ka edhe gjëra të tjera që Kina duhet të bëjë për të shlyer gabimet e saj.
Deri më tani, Pekini ka dërguar mbështetje për Italinë në formën e ekspertëve mjekësorë dhe po dërgon pajisje mjekësore në të gjithë Evropën. Është një fillim i mbarë. Por Evropa ka shumë gjasa të mos jetë rajoni më i prekur nga kjo pandemi. Më të prekurit do të jenë, në mënyrë të pashmangshme, vendet më të varfëra, të cilat nuk kanë infrastrukturë shëndetësore dhe qëndrueshmëri ekonomike në kushtet e kësaj tronditje globale.
Vende të tilla si Xhibuti, Taxhikistani, Kirgistani, Laosi, Maldivet, Mongolia, Pakistani dhe Mali i Zi tashmë i kanë borxh mbi 45 përqind të PBB-së së tyre Pekinit, kryesisht në formën e borxhit për projektet e infrastrukturës së projektit “Një Brez, Një Rrugë”. Ndërkohë, madje edhe vende të tilla si SHBA dhe Britania e Madhe kanë një të katërtën e obligacioneve të tyre qeveritare në pronësi të investitorëve institucionalë kinezë, të lidhur ngushtë me shteti kinez ose në pronësi të drejtpërdrejtë të tij.
Kina duhet të nisë një program të faljes së borxheve financiare për të gjithë ata vende të prekura nga virusi. Prioritet duhet t’u jepet vendeve të varfëra që nuk do të jenë në gjendje të paguajnë borxhet, pas tronditjes ekonomike të shkaktuar nga pandemia. Ose Kina i fal vullnetarisht ato borxhe, ose mosmarrëveshje do të ketë, sidoqoftë. Pronësia kineze në borxhet sovrane është edhe më e përhapur se virusi. Italia i ka borxh Kinës, Spanja po ashtu, bashkë me gjithë të tjerët.
Ne duhet të angazhohemi për ta bindur Kinën që të heqë dorë nga borxhet në shuma ekuivalente me kostot që buxhetet e shtetit paguan për të trajtuar epideminë. Nëse Pekini nuk dëgjon këtë thirrje, atëherë duhet që bashkësia ndërkombëtare të mblidhet dhe të shpallë një mospagim proporcional të borxheve ndaj Kinës për të paguar dëmet e Covid-19. Me këtë marrëveshje, ndoshta të nënshkruar nga FMN dhe Banka Botërore, ne do të shpallnim po ashtu se këto akte nuk do të pengonin aftësinë e një vendi për të kërkuar kredi në tregjet e hapura të Perëndimit.
Pekini ka një detyrim moral që ti falë ato borxhe. Nëse nuk e bën këtë, pjesa tjetër e botës ka të drejtën morale që të mos i paguajë ato. Ne mund të mos kemi aftësi që ta detyrojmë Kinën për këtë. Por ne kemi aftësi dhe detyrë të ndërmarrim një reagim të koordinuar. /The Times
Dr. Azeem Ibrahim është drejtor në Qendrën për Politika Globale në Washington D.C.
Përktheu: Mapo.al/
