Blodin Çuçi Administrator, Caesar Investment Advisory Services
Nëse qeveria emeton me sukses Eurobondin e katërt në shumën e deklaruar prej 600 milionë euro shuma totale e borxhit të huaj në formën e Eurobondit do të shkonte nga 750 milionë Euro, në 1.15 miliardë Euro.
Blodin Çuçi, administrator i shoqërisë Caesar Investment Advisory Services dhe njohës i tregjeve të kapitalit shprehet se vlerësimi i fundit i Standard and Poor’s që e rendit Shqipërinë në B+ mund të ndikojë pozitivisht në perceptimin e investitorëve të huaj për vendin tonë. Nga ana tjetër situata në tregjet financiare, ku në monedhën euro po dominojnë normat negative të interesit, në përgjithësi mund të jetë favorizuese për emetimet e shteteve të rajonit, përfshirë këtu edhe Shqipërinë.
Shqipëria po bëhet gati të emetojë një Eurobond në vlerën 600 milionë euro me një afat maturimi 7-10 vjet si ju duken këto elemente për një borxh të ri të qeverisë?
Emetimi i këtij Eurobondi, në rradhë të parë është i lidhur ngushtë me maturimin e Eurobondit Shqiptar të emetuar 5 vite përpara. Në vitin 2015 Republika e Shqipërisë emetoi një Eurobond me shumën 450 milion Euro dhe afat maturimi 5-vjeçar i cili maturohet në nëntor 2020.
Vlen të theksohet se gjatë muajit tetor të vitit 2018, Republika e Shqipërisë emetoi një tjetër Eurobond me shumën 500 milion Euro dhe afat maturimi 7-vjecar ku 200 milion Euro u përdorën për të riblerë Eurobondin e emetuar në vitin 2015.
Pra në total, Republika e Shqipërisë ka aktualisht në treg 2 Eurobonde me vlerë 750 totale milion Euro. Eurobondi i cili maturohet këtë nëntor, me shumë prej 250 milionë Euro dhe Eurobondin e emetuar në nëntor 2018 me shumë 500 milion Euro dhe me maturim në vitin 2023.
Në këtë këndvështrim, Ministria e Financave planifikon ta rrisë shumën e Eurobondit me 400 milionë Euro borxh të ri, duke qenë se 200 milionë Euro do të përdoren për të rifinancuar obligacionin e emetuar në vitin 2015.
Nëse emetimi i Eurobondit në shumën 600 milion Euro do të ishte i suksesshëm, shuma totale e borxhit të huaj në formën e Eurobondit do të shkonte nga 750 milionë Euro, në 1.15 miliardë Euro.
Si paraqitet situata e përgjithshme në tregjet e kapitalit?
Për monedhën Euro, në tregjet financiare aktuale po dominojnë norma negative të interesit. Gjatë vitit 2019 kemi qenë dëshmitarë të emetimeve të emetimeve të Serbisë dhe Malit të Zi, ku u arrit të emetoheshin Eurobonde 10-vjeçare me norma të ulëta interesi.
Në tetor, Mali i Zi emetoi 500 milion EUR me normë interesi 2.80% (normë interesi 3.4% më shumë përkundrejt obligacioneve Gjermane reference), ndërsa Serbia e cila emetoi 1 miliard Eurobond 10-vjecar në qershor të vitit 2019 arriti të dilte me një normë interesi prej 1.619% (ose 1.9% më shumë se obligacionet Gjermane reference). Më vonë, në muajin nëntor, Serbia bëri një tjetër emetim 10-vjecar prej 500 milion Euro me normë interesi ende më të ulët prej 1.25%.
Situata aktuale e tregjeve financiare, ku në monedhën Euro po dominojnë normat negative të interesit, në përgjithësi favorizon emetimet e shteteve të rajonit, përfshirë këtu edhe Shqipërinë. Është shumë interesant fakti se obligacioni referencë Gjerman po tregtohet në të njëjtat nivele të muajit tetor 2019 me normë interesi negative rreth -0.4%, çka bën disi më të disi më të thjeshtë vlerësimin mbi suksesin e këtij emetimi në krahasim me Malin e ZI. Nëse Ministria e Financave do të vendoste për një emetim 10-vjecar, çdo normë interesi poshtë nivelit 2.8% do të konsiderohej si e pranueshme.
Si ka qenë ecuria e Eurbondit ekzistues që ka Shqipëria aktualisht në këto tregje?
Ecuria e Eurobondit Shqiptar ka reflektuar tendencat e përgjithshme të tregjeve financiare ku në monedhën Euro dominojnë normat negative të interesit. Për më tepër nëse i referohemi Bankës Qendrore Europjane, ky nivel normash negative pritet të vazhdojë deri në mesin e vitit 2023.
Tendenca rënëse e normave – shih grafikun e obligacioneve reference gjermane ku në fund të muajit maj obligacionet 10 vjeçare shkuan në territor negativ – ka favorizuar në tërësi gjithë obligacionet e vendeve të rajonit, përfshirë këtu edhe Shqipërinë. Në këtë këndvështrim, Eurobondi shqiptar i emetuar në tetor 2018 me normë 3.55% dhe me rreth 5.5 vite të mbetura në maturim, sot tregtohet me normë interesi 1.9%.
Si shihet sot risku i përgjithshëm që paraqet Shqipëria në tregje që rrjedhimisht më pas reflektohet edhe në termat me të cilat ofrohet borxhi?
Një ndër referencat e rëndësishme të perceptimit të rrezikut nga tregu ndërkombëtar janë raportet e Agjencive të Vlerësimit. Raporti më i fundit i Standard & Poor’s, duke konfirmuar renditjen ne “B+” e cila mbështetet në pritshmëritë e Agjencisë për një rritje të qëndrueshme ekonomike gjatë periudhës afat-mesme, vijimin e mbajtjes nën kontroll të deficitit buxhetor dhe uljes së borxhit publik është një faktor pozitiv në perceptimin e përgjithshëm të rrezikut nga blerësit potencialë të Eurobondit Shqiptar.
Gjithsesi, është rezultati final i cili do të materializojë perceptimin mbi rrezikun dhe tregojë për një sukses të obligacionit ku faktorët kyç të analizës do të jenë (i) norma e interesit më e ulët në krahasim me vendet e rajonit me të njëjtën renditje, si për shembull Mali i Zi, (ii) afati i largët i maturimit, dhe (iii) shprehje interesi e lartë e investitorëve e materializuar ne kërkesë më të madhe se 600 milion Euro nga ana e investitorëve të interesuar./ Monitor
